Vijf vragen over de gekrompen bevolking van China

Hoe komt dat dat de Chinese bevolking krimpt? Kunnen we stellen dat de eenkindpolitiek te succesvol is geweest?

"Ja, dat kun je wel zeggen. Die eenkindpolitiek is in 1979 ingevoerd en in 2015 verruimd naar een tweekindpolitiek." Demografen schatten dat als de bevolkingsgroei, zoals hij er was in 1979 was blijven bestaan zonder de restrictie van de eenkindpolitiek, er nu 300 miljoen mensen extra waren geboren in China.

Maar de demografen zijn dan wel weer verdeeld over of deze ontwikkeling alleen toe te schrijven is aan de eenkindpolitiek. "Het is namelijk ook zo dat als de welvaart in een land stijgt, het bevolkingscijfer automatisch afneemt."

Heeft de traditie in China waarbij er voorkeur is voor een zoon ook invloed gehad op de bevolkingsgroei?

Dat heeft lange tijd wel de bevolking scheef getrokken. Voor jaren zijn er namelijk meer zonen dan dochters geboren. "Toen de echo’s kwamen kon men voorspellen wat er in de buik van de moeder zat. Als dat dan een dochter was werd er abortus gepleegd, of werd het meisje ter vondeling gelegd." Maar of dat te maken heeft met de krimp dat weet ik niet zo goed. "Ik denk dat een meer belangrijke ontwikkeling is dat Chinezen steeds later gaan trouwen en langer gaan studeren. Sommige Chinezen kiezen er zelfs voor om helemaal niet te trouwen."

De Chinese overheid heeft deze cijfers zelf nog niet officieel bekend gemaakt. Waarom niet?

Normaal gesproken worden die in de maand april na de telling gepubliceerd. "Maar het is nu april en er is nog niet eens een datum genoemd wanneer we de cijfers kunnen verwachten." De Financial Times kwam naar buiten met het nieuws dat de krimp misschien groter is dan van te voren verwacht, en hij is er vooral ook eerder dan verwacht. "Als dat klopt dan is dat best groot nieuws, en daarom horen wee waarschijnlijk niks. De beleidmakers van de Chinese overheid zijn nu waarschijnlijk aan het overleggen hoe ze het nieuws gaan brengen en welke maatregelen er genomen worden."

Wat zijn de consequenties van deze bevolkingskrimp?

"Je zou zeggen wat maakt het uit, een beetje een krimp van de bevolking? Maar het leidt tot serieuze problemen, met name op de arbeidsmarkt." Het economische succes van China is te danken aan de hoeveelheid mensen op de arbeidsmarkt. Nu er minder jonge mensen zijn, en geboren worden, kunnen er minder mensen aan het werk gezet worden. "Dat is slecht voor China maar ook voor onze economie, de Chinese economie is namelijk de drijvende motor achter de wereld economie. Daarnaast is een andere consequentie de grote vergrijzing. Als de werkzame bevolking krimpt moeten die kosten door een kleine groep worden opgebracht."

Welke maatregelen heeft China genomen om deze krimp bij te sturen?

"Ze zijn er een beetje traag mee, maar de volkstelling dwingt ze nu wel om er serieus werk van te maken." Hetgeen wat het meest voor de hand ligt, is het compleet loslaten van de twee-kindpolitiek en het verlagen van de financiële drempel. "Denk aan gratis kinderopvang of kinderbijslag." Daarnaast moet er meer geïnvesteerd worden om de arbeidsproductiviteit te verhogen. Er zou ook besloten kunnen worden om een immigratiebeleid in te voeren, om zo nieuwe arbeiders naar China te laten komen. Tot slot is de maatregel er nog om de pensioenleeftijd te verhogen. "Maar dat is een hele onpopulaire maatregel."

Blok&Toine

Mischa Blok en Toine van Peperstraten zoomen in op wat het nieuws voor jou betekent en zijn daarbij ook geïnteresseerd in jouw ervaringen. Maandag tot en met donderdag van 14.00 tot 16.00 uur.