Kan Theresa May de Noord-Ieren gerust stellen?

Voortrazend verkeer op de grens tussen de republiek Ierland en Noord Ierland, als je er even geen acht op zou slaan, zou je niet doorhebben dat je in een ander land bent aangekomen. Niets wijst op een grens, behalve een kantoor waar je je euro’s kunt omwisselen voor ponden en een verkeersbord waarop de snelheid in miles wordt aangeven in plaats van kilometers.

Het is een plek waar Noel O’Mc Gaffet al z’n hele leven woont. Met hem rij ik door het heuvelachtige landschap over een slingerachtige weggetje langs de grens. Rechts de Republiek, links Noord Ierland.

De Brexit zal alles veranderen

Tót het Goede Vrijdag akkoord in 1998 zag deze weg er heel anders uit: Wegblokkades, controles, het is een situatie waar niemand naar terug wil. Tijdens haar persconferentie eerder deze week onderstreepte premier Theresa May dit ook nog maar eens. Het weggetje waar ik met Noel Mc Gaffet rijd slingert letterlijk van het ene naar het andere land en weer terug. Veel boeren hebben in deze omgeving land dat van Groot-Brittannië naadloos overloopt in Ierland. “Nu is het geen probleem, maar na de Brexit zouden er mischien grote problemen kunnen ontstaan omdat één boerderij straks rekening moet gaan houden met de regels van twee landen”, vertelt Noel.

Bekijk hier de reportage

Ook andere Noord-Ieren hebben zorgen. Collette Fitzgerald, hoofd van het bureau van de Europese Commissie in Belfast kreeg na de Brexit een stortvloed aan vragen van bezorgde Noord Ieren. Vragen van boeren, die nu 87 procent van hun inkomen van Europa krijgen en vragen over het Iers-paspoort, waar iedere Noord-Ier recht op heeft.

Weinig vertrouwen in toespraak May

Voor veel Noord-Ieren rijst de vraag: “Wat zal de EU doe om mijn rechten als EU-burger te handhaven?” Fitzgerald voorziet dan ook grote problemen als er opnieuw een harde grens wordt getrokken. Een grens waar nu dagelijks duizenden mensen, dieren en producten overheen gaan, zonder dat ze ‘m zien.

Theresa May probeerde in haar toespraak afgelopen week de Noord Ieren gerust te stellen. Maar de nationalisten hebben er geen vertrouwen in. Een parlementslid van Sinn Fein liet na de toespraak van May al weten dat het vertrek uit de interne Europese markt een nieuwe harde grens betekent. De geruststellende woorden van May betekenen niets.

Terug in de tijd?

En zo is Noord Ierland straks misschien wel weer terug bij waar het bijna twintig jaar geleden was. Als ik met Noel O’Mc Gaffet langs de grens rijd herinneren verschillende gedenktekens aan de jarenlange strijd tussen protestanten en katholieken. De grens zie je alleen terug op een kaart. En de mensen die er wonen hebben volgens Noel meer met elkaar gemeen dan dat ze van elkaar verschillen.