Nieuwe wet in Texas: een wapen zonder vergunning of training

Michael Persson kwam deze zomer terug na bijna zes jaar correspondentschap in de Verenigde Staten voor de Volkskrant. De tragiek van dit onderwerp zit ‘m in de macht van wapenlobbygroep NRA, vertelt Persson. “Na een grote schietpartij in Odessa (Texas) zeiden zelfs een aantal Texaanse Republikeinse politici: tot hier en niet verder.”

“Zo schaarde Dan Patrick zich achter het idee van precedentenonderzoek; vooraf bekijken of iemand iets op zijn kerfstok heeft en wel geschikt is om een wapen te dragen.” Maar na druk vanuit de NRA die zeer conservatieve Republikeinse kiezers weten te bereiken, draaide hij honderdtachtig graden, legt Persson uit. “Hij staat nu helemaal achter deze versoepeling.”

Conservatieve achterban

“Wat frappant is, is dat de meerderheid van de Amerikanen - óók Republikeinen – wel voor regulering van wapenbezit is. Maar de politici vertalen dit niet in beleid”, vertelt Persson. “Politici laten zich leiden door de extremere aanhang van hun achterban. Dat zijn de mensen die ze voor zich moeten winnen om herkozen te worden. Dat zijn de meest fanatieken tijdens het stemmen in voorverkiezingen, die kunnen de doorslag geven. Als er een meer conservatieve politicus opduikt, verliezen ze hun functie.”

De staat Vermont, waar men van oudsher achter vrij wapenbezit staat, voerde als eerste de zogenoemde 'permitless carry' of 'constitutional carry' in. De laatste drie, vier jaar volgenden ook andere staten. “Texas is de grootste staat die dit tot dusver ook doordrukt. En dat is wel even anders dan in een dunbevolkte staat als Wyoming. In Texas, met zijn grote steden, kan zo’n wapen wat meer schade aanrichten.”

Grondrechten interpreteren

Voorstanders van de constitutional carry beroepen zich op het tweede amendement uit de grondwet. “Maar die ene regel is op allerlei manieren te interpreteren”, vertelt de oud-correspondent. “Het is een mistig zinnetje waarbij gediscussieerd wordt over de plek van de komma’s. Daardoor kunnen rechters het steeds verschillend uitleggen.”

A well regulated Militia, being necessary to the security of a free State, the right of the people to keep and bear Arms, shall not be infringed - zo staat in de Amerikaanse grondwet geschreven. “Dat kan zowel uitgelegd worden als een recht voor (goed georganiseerde) milities als voor het individu.”

De meest recente uitleg van het hooggerechtshof uit 2008 is dat het een recht voor individuen betreft. Sindsdien is beleid verruimt en wapenbezit gestegen. “Tegelijkertijd zeiden ze wel dat er grenzen zitten aan wapenbezit. Je mag niet met afweergeschut door de straat gaan om je te beschermen”, licht Persson verder toe. “Onbeperkt is deze vrijheid in ieder geval niet.”

Niet helemaal ongelimiteerd?

In Texas wordt constitutional carry uitgelegd als ongelimiteerde vrijheid – de federale overheid mag je niet verplichten tot training of vergunning. “Maar dat is niet wat de interpretatie van het hooggerechtshof zegt. Dus ik kan me voorstellen dat als hier een rechtszaak tegen wordt aangespannen, het weer bij het hooggerechtshof uitkomt. Wel is het zo dat het hooggerechtshof de afgelopen jaren conservatiever is geworden. De komende 20, 30 jaar zal nog steeds conservatief geïnterpreteerd worden.”

Persson heeft tijdens zijn correspondentschap twee keer in de loop van een pistool gekeken. In deze video vertelt hij over een van die confrontaties:

Lees hier het verhaal dat Persson opschreef voor de Volkskrant.