Buitenland
NOS

Grootste ijsberg ter wereld zit vast in een Taylorkolom

foto: AFP
  1. Nieuwschevron right
  2. Grootste ijsberg ter wereld zit vast in een Taylorkolom

De grootste ijsberg van de wereld, de A23a, draait al maanden rondjes op dezelfde plek. En dat is bijzonder, want wetenschappers dachten dat de ijsberg steeds noordelijker zou afdrijven vanaf de Zuidpool en snel zou smelten. Maar het tegenoverstelde is het geval.

Grootste ijsberg ter wereld draait rondjes op dezelfde plek

Video niet beschikbaar

De ijsberg, die bijna twee keer zo groot is als de provincie Noord-Holland, blijft namelijk grotendeels intact. Doordat de ijsberg pirouettes draait om een onderzeese berg, smelt de hij minder snel. Oceanograaf aan de Universiteit van Utrecht, Erik van Sebille, is razend enthousiast over dit fenomeen: "Wat het rare is, en dat is waarom het zo ontzettend leuk is, dat er tussen de onderzeese berg waar de A23a pirouettes omheen draait nog zo'n drie kilometer water ligt."

A23a

Sinds een paar maanden drijft de ijsberg niet meer richting de evenaar, maar draait het met 15 graden per dag op dezelfde plek. En dat komt door het Taylor-effect. "De ijsberg voelt als het ware de onderzeese berg. Het is een beetje zoals de prinses op de erwt", licht Erik Sebille toe. De A23a zit gevangen, in een Taylorkolom. "Het water kan niet over de onderzeese berg heen, maar moet erlangs, hierdoor gaat dat water dus rondom die berg", vult Sebille aan.

De naam van deze ijsberg komt van de ligging in Antarctica. Antarctica is verdeeld in vier delen A, B, C en D. De ijsberg komt uit de A-sector en sinds er gemeten wordt in dat gebied is het de 23e ijsberg die is afgebroken. De 400 meter dikke berg is in 1986 afgesplitst van een gletsjer in de Weddellzee aan rand van de Zuidpool. Later heeft de A23a een tijd vastgezeten aan de bodem, maar is daar sinds 2020 los van gekomen en begonnen met drijven.

In de collegebanken

Aan zijn eerstejaars studenten aan de Universiteit van Utrecht illustreert de oceanograaf het Taylor-effect met een draaitafel met een bak water erop. Hij legt het obstakel in de bak met water en draait het rond. Vervolgens strooit hij er wat ijzervijlsel in en als snel drijft het vijlsel in rondjes boven het obstakel wat de onderzeese berg imiteert. "Een perfecte Taylorkolom is voor eeuwig", zegt Erik Sebille. De A23a zal volgens Sebille misschien nog wel decennia blijven draaien.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.

Ster advertentie
Ster advertentie