Mark Rutte als NAVO-baas is plots niet meer zo zeker: 'Proces is meer bumpy dan gedacht'

Het besluit over de nieuwe NAVO-baas wordt waarschijnlijk uitgesteld tot juni, melden Haagse bronnen aan het AD. De reden is dat landen openlijk bezwaren uitten tegen Rutte. Als hij de Noor Jens Stoltenberg wil opvolgen, moet hij unaniem gekozen worden door de 32 landen van het militair bondgenootschap.

Eind vorige maand zei de VS, die Rutte steunt, dat de NAVO uiterlijk in april een opvolger voor Stoltenberg wil benoemen. "Twee weken geleden dachten we nog dat de deal bijna rond was. Nu kijk ik daar iets genuanceerder naar", zegt Van Zoest. "Ik denk dat onze demissionair premier nog steeds de juiste papieren heeft, maar dat het proces wat meer bumpy is geworden dan het aanvankelijk leek."

Ze gaat verder: "Ik heb zelf dit soort trajecten, over kleinere beslissingen, van dichtbij meegemaakt. Het gebeurt soms dat je denkt dat je afstevent op je doel en dat je iedereen aan boord hebt. Dan opeens roept een land dat er toch nog eens gekeken moet worden. Vervolgens maken anderen gebruik van het feit dat het besluit weer open ligt. Dat is wat ook hier lijkt te gebeuren."

Het is dus nog geen gelopen race voor Rutte, benadrukt de oud-NAVO-medewerker. Maar, zegt ze: "Het is volgens mij uitstel en geen afstel."

Hongarije

Eén van de landen die dwarsligt is het Hongarije van president Viktor Orbán. "Ik denk dat hij zich gekrenkt voelt door uitspraken over LHBTI. Het is een roep om aandacht voor het Hongaarse standpunt. Dat hebben we eerder gezien in het kader van de Zweedse toetreding tot de NAVO." Zweden is sinds gisteren officieel lid. "Maar je ziet dat één land een traject dat in het begin smooth sailing lijkt, toch behoorlijk kan ophouden."

Stoltenberg is tot 1 oktober in dienst van de NAVO. Voor die tijd moeten de landen van het bondgenootschap een opvolger hebben aangewezen. "Er is tijd en tijd is de factor die nodig is om dit proces tot een goed einde te brengen", zegt Van Zoest.

'Europa moet meer gewicht in de schaal leggen'

Overigens moeten EU-landen meer gewicht in de schaal leggen bij de NAVO. "Europa moet meer doen. Europa moet de eigen broek kunnen ophouden. We moeten de productiecapaciteit opschroeven." Op dit moment kunnen we niet zonder de Amerikanen, benadrukt ze. "Het strategisch evenwicht in Europa wordt bepaald door Amerikaanse kernwapens en het feit dat we onder die paraplu kunnen schuilen. In Europa zie ik dat niet één, twee, drie van de grond komen."