Grijpen oligarchen de macht in Amerika? 'Dit is al jaren aan de gang'

Een kleine groep machtige, vaak rijke mensen die de macht naar zich toetrekt: dat betekent oligarchie. Biden waarschuwde vrijdag in zijn afscheidsspeech: "Er vormt zich een oligarchie van extreme rijkdom, macht en invloed. "Dit bedreigt onze democratie, onze rechten en onze vrijheid."

Is Bidens waarschuwing terecht? "Ik krijg er meteen rode bulten van", zegt Engelen. "Mensen, kom op! Al dertig, veertig jaar is deze vorm van politieke corruptie aanwezig in het politieke bestel van de Verenigde Staten."

Of het nou gaat om 'Big Tech, Big Pharma of Big Finance': het heeft volgens Engelen in de VS altijd een uitzonderlijk grote invloed op het beleid gehad en op de benoeming van mensen die politieke ambten vervullen. In de Verenigde Staten kan je geen president worden, zonder dat je bakken en bakken geld hebt gekregen."

Engelen: "Of het nou gaat om Republikeinse presidenten of om Obama, die Democraat was: er werden hele bakken met Goldman Sachs-bankiers gekatapulteerd in het ministerie van Financiën om daar leiding te geven aan de begroting van de VS."

Politieke invloed

Toch is er wel degelijk verschil tussen de huidige situatie en die tijdens vorige presidentschappen, zegt Amerikanist Coks Donders. Zo lanceerden Donald en Melania Trump de afgelopen dagen hun eigen cryptomunt en krijgt miljardair Elon Musk een prominente adviespositie.

De aanwezigheid van miljardairs Mark Zuckerberg, Elon Musk en Jeff Bezos bij de inauguratie onderstreept dat verschil, zegt Donders: "Drie van de meest invloedrijke mensen ter wereld, alle drie Amerikaan, zitten daar op een hele prominente plek waar ze de vorige keer niet zaten."

'Niet hetzelfde als vorige keer'

Hoe is die veranderende verhouding te verklaren? "Mensen hebben het idee dat Biden een tussenpaus was en dat we voor een langere periode Republikeinse presidenten gaan krijgen", zegt Engelen.

Het Trumpisme is veel meer een uitgebalanceerde ideologie geworden, zegt hij: "We kunnen verwachten dat iemand als J.D. Vance (de vicepresident van Trump, red.) dat stokje overneemt na vier jaar. Dus nu zie je veel Amerikaanse grote bedrijven expliciet partij kiezen voor deze vorm van Trumpisme."