Rob de Wijk: Nieuw kabinet moet werk maken van Chinese dreiging

Toen hij een jaar geleden begon met schrijven, dacht De Wijk nog: "Het wordt niets met Europa. We worden een wingewest van China en raken in conflict met Rusland."

Maar wie verder dan de eerste helft van het bijna 400 pagina’s tellende boek leest, komt samen met hem tot de conclusie dat dat scenario helemaal niet hoeft uit te komen. Niet in de laatste plaats omdat het Rusland van Poetin en China van Xi "eigenlijk hun standen stukbijten op Europa, maar niks voor elkaar krijgen", zo concludeert De Wijk, deskundige op het gebied van internationale betrekkingen en veiligheidszaken.

Tegelijkertijd wijst hij op blinde vlekken, met name ten aanzien van de infiltratie van China in de Europese Unie. En pleit hij voor een verdieping van de Europese samenwerking en meer solidariteit.

Zo heeft het strenge optreden van de EU ten aanzien van Griekenland tijdens de kredietcrisis ertoe geleid dat China onder andere in ruil voor het opkopen van staatsschuld invloed verwierf in de haven van Piraeus. En probeert het grip te krijgen op de lucratieve overslag van goederen in Italië door in verschillende havens te investeren.

Europa als Chinese graanschuur

Ook ziet De Wijk dat rijke Chinezen grond opkopen in Frankrijk, op weg naar een nieuwe graanschuur voor China. Onder andere in de vorm van wijnchateaus, waarvan er inmiddels ruim honderd in Chinese handen zijn gevallen. "Die wijnhuizen worden omgekant in naar ons idee achterlijke namen zoals – vertaald – Chateau Keizerlijk Konijn."

"De Fransen vinden het vreselijk. President Macron heeft ook al een stuk of duizend boeren moeten verzekeren dat hier paal en perk aan wordt gesteld. Maar dat lukt niet. De Fransen kunnen geen controle krijgen omdat ze geen idee hebben wat de Chinezen precies aan het doen zijn. Dat weten wij in Nederland trouwens ook niet."

Geen grip op staatskapitalistische autocratie

Oorzaak is volgens De Wijk dat we niet weten hoe groot de investeringen en overnames zijn. En dat het moeilijk is om te achterhalen of bijvoorbeeld een Hongkongse investering niet feitelijk een Chinese betreft. "Wij gaan uit van vrijhandel en daarmee houd je geen rekening met een staatskapitalistische autocratie als China. Waar economie en investeringen politiek zijn."

Proces is een bende

In zijn boek valt te lezen waarom de man die zijn hele leven de internationale verhoudingen op de voet volgt, toch positief is gestemd over de Europese toekomst. "Het proces is een bende. Iedereen scheldt elkaar de huid vol, maar uiteindelijk ontstaat er een besluit", zegt De Wijk over de Europese besluitvorming. "Het lijkt een beetje op de formatie hier in Nederland nu", lacht hij. "Maar uiteindelijk komt er een kabinet."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.