Soevereine burgerbeweging zit wereldwijd in de lift

Oorlogstaal

Opvallend is de oorlogstaal die de soevereine burgers gebruiken. Dat doen ze vanwege hun verhaal van zelfverdediging, vertelt Jelle van Buuren, onderzoeker aan de Universiteit Leiden, in Bureau Buitenland. “Ze hebben het idee dat ze worden bedreigd door de overheid, en ze staan voor de vrijheden van het volk.” Dat doen ze volgens de onderzoeker onder meer door demonstraties te beschermen tegen politiegeweld dat volgens de beweging over hen wordt uitgestort. “Voor hen een nobel doel. Maar daarmee laten ze zien dat ze in strijd zijn met de overheid. Dat wordt ook wel anti-overheidsextremisme genoemd”, aldus Van Buuren.

Volkomen soeverein

De term soevereine burgers komt uit de VS. “Deze mensen zien zichzelf als volkomen soeverein en zien het gezag van de overheid als niet legitiem.” Ze voelen zich niet gebonden aan welke regelgeving dan ook en willen bijvoorbeeld geen belasting betalen, vertelt hij. De gedachte is dat je jezelf hebt losgemaakt van die staat die inmiddels dictatoriaal is geworden. De beweging in Amerika wordt geschat op driehonderdduizend man. De vergelijkbare beweging in Duitsland zou twintigduizend aanhangers hebben.

Vrijheid afpakken

Voordat het coronavirus uitbrak was de beweging al actief. Maar door de pandemie hebben de soevereine burgers een eigen dynamiek gekregen, vertelt Van Buuren. “Corona is voor veel mensen een harde wake up call dat de overheid op enig moment kan zeggen: jouw bedrijf gaat dicht, je kind mag niet naar school. Als de overheid zo diep doordringt in je leven en je vrijheid afpakt, dan geeft dat meer mensen het idee dat de overheid er is om jou tot slaaf te maken, terwijl diezelfde overheid je juist hoort te beschermen. En dus krijg je het idee dat je moet gaan staan voor je rechten.”