Turkse president noemt Hamas 'bevrijdingsorganisatie', tot woede van Israël

Onhandig moment voor Ankara

De Hamas-aanslag op 7 oktober en de daaropvolgende oorlog in Gaza komt voor de Turkse regering op een onhandig moment. Journalist en Turkije-kenner Cevahir Varan legt uit dat Israël woedend reageerde, want Tel Aviv en Ankara zochten de afgelopen tijd juist toenadering tot elkaar.

"Netanyahu en Erdogan gaven elkaar afgelopen maand nog hartelijk een hand in New York. De twee leiders delen grote geopolitieke belangen in de regio. De twee landen zouden samen een gasveld in de Middellandse Zee gaan exploiteren. Na de steunverklaring van Erdogan aan Hamas, heeft Israël dat project opgeschort."

Het is niet alleen economische samenwerking die beide landen naar elkaar toedreef. Ook de gemeenschappelijke steun aan Azerbeidzjan heeft voor een betere betrekking gezorgd. "Azeri's en Turken zijn een broedervolk. Ankara heeft politiek en militair president Ilham Aliyev in de oorlog om Nagorno-Karabach gesteund. Hetzelfde geldt ook voor Israël. Netanyahu onderhoudt met zijn ambtgenoot in de Azerbeidzjaanse hoofdstad een warme relatie. Dit zorgt ervoor dat Turken een positief beeld hebben van Israël. Meer Turken willen daarom goede betrekkingen met Tel Aviv."

Toevluchtsoord voor Hamas

Istanbul is een al lange tijd een belangrijke stad voor leden van de Hamas-beweging, die volgens de Europese Unie een terroristische organisatie is. Volgends de journalist staan de Turkse autoriteiten al tien jaar lang toe dat deze groep vanuit een kantoor in Istanbul opereert. "De Turkse gezaghebbers staan erop dat het alleen de politieke vleugel van de groep herbergt. Israël vermoedt echter dat ook leden van de militaire vleugel vanuit het kantoor opereren. Islmaiyeh Haniyeh, de leider van Hamas, zou zelfs met een Turks paspoort reizen."

De hoop in heel veel Europese steden was dat Turkije na de bloedige aanslag de relatie met Hamas zou verbreken. Maar door druk uit de achterban lijkt de Turkse president nog niet happig om deze relatie te verbreken.

Erdogan: bemiddelaar of havik?

De steunverklaring van de Turkse leider aan Hamas komt na weken van bemiddelingspogingen tussen Israël en Hamas. Volgens de Turkije-kenner is deze wending niet heel gek, want naarmate de oorlog voortduurt en er meer burgerslachtoffers vallen verandert de publieke opinie. "Binnen islamitische kringen is er nog altijd veel steun voor de Palestijnen. Het past ook binnen de politieke islamitische traditie om voor de Palestijnen te kiezen. Erdogan komt zelf ook uit die hoek. Dus het is niet vreemd dat hij zich zo uitlaat."

Daarnaast laat de leider ook zijn havik gezicht zien met deze wending. Er komen weer lokale verkiezingen aan in Turkije en dat maakt brede steun van de eigen achterban des te belangrijker. "Zulke internationale thema's lenen zich goed om de eigen achterban te consolideren, waarin Erdogan zich opwerpt als de wereldleider die de internationale gemeenschap uitdaagt."