Wordt de 93-jarige Bruno D. veroordeeld voor nazi-oorlogsmisdaden?

Bruno D. was in 1944-45 als bewaker actief in concentratiekamp Stutthof. In het kamp zijn 5000 gevangen overleden aan de tyfus, stierven 200 mensen in de gaskamer en kregen 30 personen een nekschot.

Houwink ten Cate is emeritus hoogleraar Holocaust- en Genocidestudies. Hij denkt dat de kans groot is dat Bruno D. door de Duitse rechtbank veroordeeld wordt. Dat is wel eens anders geweest. Vroeger ontsprongen veel mensen in lagere nazi-functies de dans.

Niet berecht

Als het bijvoorbeeld om een kampbewaarder in Auschwitz ging, verweerde de advocaat van de verdachte volgens Houwink ten Cate als volgt: "Mijn cliënt dacht dat Auschwitz een werkkamp was. Hij kende de gaskamers niet en werkte daar als kok. Hij zorgde dat de gevangen lekker te eten hadden." Alleen al op deze manier zijn er voor Auschwitz zesduizend medewerkers niet berecht.

Demjanjuk

Sinds de zaak tegen Demjanjuk 10 tien jaar geleden, is de opvatting veranderd. Het medeplichtigheidsbegrip is verbreed.

Iedereen in de machtspyramide, van Hitler tot aan een kampbewaarder, is verantwoordelijk. Je hoeft niet meer eigenhandig te hebben vermoord, om voor medeplichtigheid aan moord te worden veroordeeld.

Houwink ten Cate: "Misschien was hij dan niet direct verantwoordelijk voor de dood van de gevangenen, maar toch, ondanks z’n bescheiden rol, heeft hij het mogelijk gemaakt."

'Oude dag anders voorgesteld'

Bruno D. zelf had naar eigen zeggen zijn oude dag anders voorgesteld. Het is een man die zich, tot op de dag van vandaag, van geen kwaad bewust is, zegt Houwink ten Cate. Als de eis van 3 jaar gegeven wordt, gaat hij ondanks zijn leeftijd de cel in. "Dat is ongeveer 5 uur brommen per dodelijk slachtoffer."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.