Internationale voedselvoorziening in gevaar door corona

"Ik deel de zorgen van de Verenigde Naties zeker", vertelt Ruerd Ruben, hoogleraar impactanalyse van voedselsystemen in Bureau Buitenland. Volgens Ruben zijn er nog te weinig data beschikbaar om concrete voorspellingen te doen. "Maar dat er echt wat staat te gebeuren, daar is eigenlijk iedereen binnen mijn vakgebied het over eens."

Seizoensarbeiders

Door de gesloten grenzen is er in sommige landen al een nijpend tekort aan seizoensarbeiders, zij kunnen door de gesloten grenzen niet aan de slag. Een land als Italië is bijvoorbeeld voor negentig procent afhankelijk van dit soort arbeiders, voornamelijk uit Roemenië. Maar ook Nederland kampt met een probleem, vertelt Ruben.

"Het effect hiervan is al te zien bij het steken van de asperges, daar zijn nu al grote tekorten." Volgens Ruben is het een probleem dat zich vooral in Europa afspeelt. "In een land als India trekken juist meer migranten van stedelijke gebieden naar het platteland door de lockdown. In ontwikkelingslanden lijkt het dus juist omgekeerd te werken", aldus Ruben.

Exportrestricties

Volgens Ruben moet voor de kern van het probleem vooral gekeken worden naar de exportrestricties die landen afkondigen. Landen als Kazachstan en Vietnam, twee van de grootste bloem- en- rijstproducenten, kondigden zulke maatregelen al af. "Onbegrijpelijk", vindt Ruben. Volgens hem handelen die landen vanuit een irrationele angst voor tekorten, "terwijl niks daarop wijst. Er zijn echt nul redenen aan te voeren voor dit soort maatregelen." De maatregelen kunnen volgens Ruben juist contraproductief werken. "Landen verzwakken ermee hun eigen economie, met alle gevolgen van dien."

Ontwikkelingslanden

Ruben waarschuwt vooral voor de gevolgen in ontwikkelingslanden. Hij vertelt dat landen in Afrika enorm afhankelijk zijn van het importeren van voedsel. "Veel van die landen hebben bovendien geen sociaal vangnet voor mensen die nu niet kunnen werken, die zitten nu dus zonder inkomen."

"Als de prijs van voedsel ook nog eens omhoog schiet worden ze dubbel geraakt." Uit berekeningen van de Wageningen Universiteit blijkt dat ten minste 25 miljoen mensen hierdoor in de problemen komen. "Dat zijn nog hele conservatieve schattingen, de verwachting is dat het aantal nog veel hoger gaat worden."

In Nederland hoeven we ons vooralsnog geen zorgen te maken. De Wageningen Universiteit onderzocht in 2013 hoe lang Nederland zonder geïmporteerd voedsel zou kunnen. "Daaruit bleek dat we voor een langere tijd zelfvoorzienend kunnen zijn. Alle basisproducten hebben we in eigen land." Volgens Ruben zou er hoogstens een verandering in het aanbod zijn. "Een tekort aan mango’s bijvoorbeeld."

Meer verhalen over en uit het buitenland?

In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.