Situatie in Sri Lanka wordt met de dag erger

Gotabaya staat samen met zijn broer, die premier is, aan het politieke roer van het land. Een derde broer was zelfs nog minister van financiën, maar die trad af. Zijn positie was niet langer houdbaar. Wie zijn deze Rajapaksa broers? “Het is een oude Sri Lankaanse politieke familie”, vertelt Sri Lanka-kenner Bart Klem in het NOS Radio 1 Journaal. “Ze zijn aan de macht gekomen met een sterk Singalees nationalistische koers en een beetje populistische inslag van de politiek.”

Macht

“Ze presenteren zich als leiders van de gewone man en vrouw op straat. Weten wat er speelt, zorgen goed voor de mensen, niet je oren laten hangen naar het Westen of India”, legt Klem uit. “Ze presenteren een onafhankelijke koers: laat het maar aan ons over en dan wordt Sri Lanka binnen de kortste keren net zoals Maleisië of andere groeiwonders uit Azië.”

Door die beloftes kregen ze veel steun en konden ze de macht naar zich toe trekken, maar dat was niet het enige. “De regering won de oorlog van de militante organisatie de Tamil Tijgers in 2009. Dat was onder leiding van Mahinda Rajapaksa en zijn broer. Daar hebben ze oneindig een voorraad van politiek krediet uit kunnen putten. Daar hebben ze heel lang op kunnen teren, maar dat begint nu op te raken.”

Crisis

“Economisch gezien is dit de grootste crisis die Sri Lanka ooit gehad heeft. Ze hebben gewoon geen buitenlandse valuta meer om import te kunnen betalen.” Dat heeft grote gevolgen, vertelt Klem. “Dat betekent geen medicijnen, voedsel, maar met name ook geen brandstof. Dat betekent grootschalige stroomonderbrekingen, maar gebouwen met generators als ziekenhuizen kunnen ook niet meer draaien.”

Elke sector in het land heeft nu last van de crisis. “De boel valt helemaal stil.”

Vertrek

De onvrede groeit in het land. Velen roepen dan ook om het vertrek van de Rajapaksa broers, maar gaat dat de problemen oplossen? Klem betwijfelt het. “Ik denk dat heel veel mensen het gevoel hebben dat het vertrek van de familie essentieel is voor herstel, maar als zij vertrokken zouden zijn dan is daarmee nog niet alles opgelost.”

Oorzaak

President Gotabaya Rajapaksa denkt niet dat de schuld bij hem ligt. “Hij zegt: ik heb hier niks mee te maken, dit komt allemaal door de pandemie. Het is een beetje een huichelachtig statement, maar niet geheel onwaar.”

Volgens Klem heeft corona het land zeker niet geholpen. “Het tekort aan buitenlandse valuta komt voort dat de twee belangrijkste bronnen, waar Sri Lanka normaal gesproken z’n valuta vandaan haalt, eigenlijk zijn opgedroogd. Dat is toerisme, door de pandemie is dat compleet plat komen te liggen."

"Én Sri Lankaanse migranten die geld naar huis sturen is ook een belangrijke bron van buitenlands geld. Ook die hebben een flinke klap gehad economisch. Op die twee punten is de boel ingezakt en als dat een tijdje volhoudt, heb je niet meer genoeg dollars om spullen te kunnen betalen. Dat wordt niet opgelost als je een nieuwe regering hebt.”

Oplossing

Wat helpt dan wel? “Het wordt een kwestie van een lange adem. Dit is niet zo snel opgelost. Ik vermoed dat Sri Lanka geen andere optie zal hebben om het laatste redmiddel te stappen. Namelijk naar het International Monetary Fund (IMF).” Maar dat wil het land eigenlijk niet. “Het komt met allerlei voorwaarden en condities. Het is ook een kwestie van trots. Ze hebben er altijd op gestaan dat ze niet dat soort kanalen nodig hebben en onafhankelijk willen zijn. Maar ik vermoed dat ze puur economisch gezien geen andere alternatieven meer hebben.”