Het blauwe oog in de ban: 'Er is steeds minder geduld voor bijgeloof'
- Nieuws
- Het blauwe oog in de ban: 'Er is steeds minder geduld voor bijgeloof'
In onder andere Turkije en Griekenland is het blauwe oog, ook wel de nazar, hét symbool om onheil af te wenden. Het blauwe oog moet in de ban, volgens de Turkse autoriteit voor religieuze zaken. Dat vindt NRC-journalist en historicus Lotfi El Hamidi zonde. Hij vertelt in De Nieuws BV.
Video niet beschikbaar
El Hamidi: "Het blauwe oog is bedoelt om het boze oog of het onheil af te wenden, die door kwade blikken of boze ogen veroorzaakt worden."
Kwade blikken absorberen
"Het idee is dat zo’n blauw oog de kwade blikken absorbeert", legt El Hamidi uit. "Vaak wordt zo’n blauw oog boven de wieg van een baby gehangen. Het idee is dat mensen die rancuneus, jaloers of afgunstig zijn, invloed kunnen hebben op de loop van je leven. Dat je een ongeluk krijgt, dat dat geen gewoon ongeluk is, maar dat iemand het zo heeft gewild. Een oog moet dat dus voorkomen."
El Hamidi vertelt dat hij is opgegroeid met het blauwe oog en de verhalen van de kwade blikken. "Ik leerde dat de kwade blikken onheil konden veroorzaken en dat je dat met zo'n voorwerp kon voorkomen. Mijn moeder droeg het als ketting, maar mijn vader had er niks mee. Hij vond dat je je beter tot god kan richting via de Koran. Maar hij durfde mijn moeder niet uit te lachen, want straks kreeg hij het boze oog op zich."
Verboden?
"Het is nog niet officieel een verbod, maar een fatwa," vertelt El Hamidi. "Hiermee roepen ze het gelovige deel op om er afstand van te nemen. Het is meer een soort bindend advies."
El Hamidi geeft aan het een merkwaardig statement te vinden: "Het blauwe oog wordt in Turkije al niet heel serieus genomen. Ik denk dat er maar weinig mensen zijn die daar in geloven, maar het valt als symbool wel op en de autoriteiten vinden dat blijkbaar een probleem."
Achterlijkheid
El Hamidi: "Er is steeds minder tolerantie voor bijgeloof, magie en fabels. In het westen zijn we gewend dat bijna alles wat met religie te maken heeft, per definitie bijna achterlijk is. In de rest van de wereld zie je ook zo'n trend. Bijvoorbeeld in Turkije waar zo'n religieuze autoriteit het kennelijk ongemakkelijk vindt om geassocieerd te worden met bijgeloof. Vroeger werd het nog enigszins gedoogd, maar nu vinden ze het toch wel ongemakkelijk omdat het geassocieerd wordt met achterlijkheid."
El Hamidi geeft tot slot zijn mening nog over het blauwe oog: "Al geloof je er niet in, ik vind het wel iets hebben. Alles wordt tegenwoordig gerationaliseerd, alles moet wetenschappelijk zijn, maar niet alles is te verklaren. Heel veel mensen proberen grip te krijgen op hun leven of op de wereld en om dat te doen aan de hand van zo’n voorwerp vind ik mooi."