Spanje wil juist wél meer migranten

Europa sluit zich af voor migranten. Landen voeren grenscontroles in, experimenteren met uitzetcentra buiten de Europese Unie, en het Nederlandse kabinet maakt het verlagen van asielcijfers tot topprioriteit. Maar volgens de Spaanse premier Pedro Sánchez kiezen deze landen voor het verkeerde pad. "Sommige regeringen vergissen zich. Europa kan niet groeien zonder migratie. We moeten mensen op een legale, ordelijke en veilige manier laten komen," zei hij tijdens een recent bezoek in Portugal.

Vergrijzing

De Spaanse economie groeit fors, deels dankzij de vele migranten die de afgelopen twintig jaar naar het land zijn gekomen. Velen hebben een Latijns-Amerikaanse achtergrond, maar ook grote aantallen Marokkanen en Roemenen hebben hun toekomst in Spanje gevonden.

Volgens een rapport van de Spaanse centrale bank heeft de economie de komende dertig jaar 24 miljoen buitenlandse arbeiders nodig om de vergrijzing te compenseren en de pensioenen te garanderen. Hoewel premier Sánchez dit indrukwekkende cijfer niet expliciet noemt, benadrukt hij voortdurend het belang van migranten voor de economie.

Een aangekondigde hervorming van de migratiewet moet ervoor zorgen dat mensen veel gemakkelijker aan een verblijfs- en werkvergunning kunnen komen. Migranten zonder de nodige documenten die al twee jaar in het land verblijven krijgen recht op een verblijfsvergunning. Afgewezen asielzoekers hebben na zes maanden ook recht op een verblijfsvergunning. Zo wordt verwacht dat een aanzienlijk deel van de naar schatting 500.000 ongedocumenteerden in Spanje kan worden gelegaliseerd.

Geen groot issue

''Migratie is lange tijd geen groot issue geweest in de Spaanse politiek, en de acceptatie van migranten ligt over het algemeen hoger dan in andere Europese landen'', zegt Spanje-correspondent Oumaima Abalhaj. ''Dit kan te maken hebben met het feit dat veel nieuwkomers van Latijns-Amerikaanse oorsprong zijn, met wie Spanjaarden een culturele verwantschap voelen.''

Maar sinds de opkomst van de radicaal-rechtse partij Vox blijkt uit peilingen dat migratie steeds meer een zorg is geworden voor de Spanjaarden. ''Mensen zien hun buurten veranderen, en buitenlanders brengen vaak een andere cultuur met zich mee'', aldus de correspondent.

Toch lijken de meeste Spanjaarden het inzicht van premier Sánchez te delen: zonder migranten zou de economie instorten. ''Zelfs degenen die kritisch zijn over migratie, bezoeken gewoon de Dominicaanse bar of laten hun ouders door een Ecuadoraan verzorgen. Mensen begrijpen dat sectoren zoals de zorg, maar ook de horeca en de bouw sterk op migranten leunen.''

Niet alleen Spanje

Dit is geen uniek Spaans fenomeen; andere Europese landen zijn ook afhankelijk van arbeiders die in het buitenland zijn geboren. Uit onderzoek van SEO Economisch Onderzoek blijkt dat het aantal arbeidsmigranten in Nederland tussen 2006 en 2021 verviervoudigd is tot ongeveer 800.000. Tegelijk staan er 400.000 vacatures open in het land.

''Spanje doet openlijk wat andere landen achter de schermen regelen,'' zegt Abalhaj. ''Er wordt bovendien geen echt onderscheid gemaakt tussen asiel- en arbeidsmigranten. Venezolanen zijn bijvoorbeeld in grote aantallen naar Spanje gevlucht om politieke redenen, maar ze hebben tegelijkertijd een grote boost aan de economie gegeven.''