Rechtbanken in Verenigd Koninkrijk draaien op volle toeren na anti-islamrellen

Inmiddels zijn er meer dan duizend mensen gearresteerd voor hun aandeel in de rellen. Correspondent Fleur Launspach en Marthe Goudsmit Samaritter, strafrecht-onderzoeker aan het Max Planck Instituut, vinden het opvallend dat er door politici en rechters fel gereageerd wordt op de arrestanten.

Hoge straffen voor relschoppers

Opmerkelijk is dat er veel jonge relschoppers aanwezig waren bij de aanval op de asielopvang in Rotherham. Gisteren stonden zes mannen terecht voor de rel. Fleur Launspach vertelt over één van de relschoppers: "Stuart Bolton reed samen met zijn vijftienjarige zoon tachtig kilometer lang naar Rotherham om daarbij te zijn." Bolton kreeg twee jaar en acht maanden cel voor het schreeuwen van racistische leuzen en het bedreigen van politieagenten.

De relschoppers zijn snel na het incident veroordeeld en er zijn relatief hoge straffen uitgedeeld. En dat is ook precies waartoe premier Keir Starmer opriep. Het zou moeten zorgen voor een 'afschrik-effect' om verdere rellen de kop in te drukken. Starmer laat zich echter niet uit over het sentiment dat achter de rellen schuilt, het racisme, de anti-immigratiesentimenten en de anti-islamuitingen. De focus ligt op het uitdelen van straffen.

Online opruiing ook bestraft

Er worden ook straffen uitgedeeld voor online opruiing. Bijvoorbeeld voor een vrouw die vijftien maanden cel kreeg voor een opmerking in een Facebookgroep: ze zei in de post dat er een moskee moest worden opgeblazen. De vrouw is nog nooit in aanraking gekomen met justitie en kreeg nu deze hoge straf omdat het bijdroeg aan de rellen.

Het is ongebruikelijk dat rechters zo reageren, zegt onderzoeker Marthe Goudsmit Samaritter: "Het is een manier om aan te geven dat het écht niet door de beugel kon." Dit is een belangrijke ontwikkeling in het strafrecht, individuen worden aansprakelijk gehouden voor wat de massa doet. "Er komt steeds meer erkenning voor de kracht die het internet heeft, dus dat zo'n uitspraak niet alleen maar als geïsoleerd incident gezien kan worden", vult de strafrechtonderzoeker aan.

Deze manier van bestraffen van online uitspraken gaat wereldwijd steeds meer voorkomen zegt Goudsmit Samaritter. "We kunnen niet doen alsof wat er online gebeurt, niet in de echte wereld plaatsvindt en geen effect heeft daarop", zegt ze. Er zal volgens haar een maatschappelijke omslag gemaakt moeten worden.