Vormt socialmediagebruik een gevaar voor kinderen? 'Het is een valse ontspanning'

Luisteraar en oma Levien Vermeer maakt zich zorgen om het socialmediagebruik en de schermtijd van haar kleinkinderen. Zij hebben een afgebakende schermtijd, maar wanneer deze voorbij is wordt er altijd gevraagd voor verlenging. "Het maakt ze rusteloos, gefrustreerd en funest voor hun creativiteit, aangezien ze alleen maar kijken", zegt Vermeer. "Laat staan wat het met hun hersenontwikkeling doet."

Schommelen met schermtijd

"Een collectieve strijd, die we collectief thuis verliezen", noemt luisteraar en moeder Malika Jarif het. Zij ervaart de discussie over schermtijd ook in de praktijk, met haar vijftienjarige dochter. "Ze vindt steeds nieuwe manieren om ermee te schommelen." Daarnaast hebben scholieren regelmatig toegang nodig tot bepaalde apps, om roosters, cijfers en lesmateriaal in te kunnen zien. "Het is zo geïntegreerd in hun levens, dat het onmogelijk is hen ervanaf te houden." Jarif probeert haar dochter, waar ze maar kan, te behoeden voor de invloeden van socialmedia. "Ik ben niet verslavingsgevoelig, maar mijn dochter wel. Ik moet haar daarin beteugelen."

Valse ontspanning

De negentienjarige Lena Matthijssen had graag meer beteugeld willen worden in haar socialmediagebruik. Vanaf haar twaalfde had ze haar eerste Instagram-account en na drie jaar offline, maakte ze op haar zestiende toch een nieuw account aan om in contact te blijven met leeftijdsgenoten. "Je bent jezelf constant aan het meten aan anderen en bent opzoek naar bevestiging via likes", zegt Matthijsen. "Wanneer je in je studiepauze even socialmedia opent, zit je al snel te lang te scrollen. Het is een valse ontspanning." Zelf schat de negentienjarige haar dagelijkse schermtijd op drie uur. "Ik vindt het erg lastig om deze tijd laag te houden, het is zo makkelijk erin door te schieten."

Anxious Generation

De Amerikaanse psycholoog startte de campagne Free the Anxious Generation. Volgens Haidt is Gen Z de generatie die het meest last heeft van angsten. Nederlandse psycholoog Thijs Launspach stemt hiermee in. "Ze vergelijken zichzelf constant met wat ze online zien", zegt Launspach. "Door de grote hoeveelheid tijd die op schermen gespendeerd wordt, loopt deze generatie het oefenen van communicatieve vaardigheden mis." Daardoor komt er ook veel belangst voor onder jongeren volgens de psycholoog.

'Spruitjeslucht verspreider'

Zo werd onderanderen René Peeters, oud-kamerlid CDA, genoemd toen hij pleitte voor het verbod op telefoons in de klas om afleiding voor kinderen tegen te gaan. "We vinden het lastig om kinderen iets te ontzeggen, maar we zullen het toch samen moeten doen om hen te behoeden." Launspach stemt hiermee in: "We vinden het op allerlei manieren normaal om kinderen te begrenzen, maar online vinden we dit lastig. Zij worden in de fysieke wereld overbeschermd en in de online wereld te weinig beschermd."

Journalist Margriet Brandsma stelt dat het verbieden van socialmedia voor kinderen is als voor mooi weer vragen aan het KNMI. "Ik denk dat het op scholen moet worden geïntegreerd. Niet persé als vak, maar in meerdere vakken integreert", zegt Brandsma. "Het is een onderdeel van het huidige leven, dat kun je niet uitvlakken."