De ingrijpende klimaatplannen van de Europese Centrale Bank

De meeste mensen zullen de Europese Centrale Bank kennen om hun hoofdtaak: het zorgen voor prijsstabiliteit. Als de economie bijvoorbeeld op volle toeren draait, de werkloosheid laag is en de prijzen stijgen, kan de ECB besluiten om de rente verhogen, waardoor lenen duurder wordt en de economie wat wordt afgeremd. Volgens Rens van Tilburg is echter bij centrale bankiers het inzicht gekomen dat ook klimaatverandering heel veel invloed gaat hebben op prijzen. "Dat gaat bijvoorbeeld over kleine effecten, door bepaalde oogsten die mislukken, waardoor de landbouwprijzen omhooggaan."

Klimaat heeft invloed op prijsstabiliteit

Na de kredietcrisis van tien jaar geleden moesten centrale banken nieuwe manieren ontwikkelen om de economie te stimuleren. Het grootschalig opkopen van bestaande schuld, om nieuw geld in de economie te brengen, is daar een voorbeeld van. Volgens Van Tilburg heeft de Centrale Bank op die manier ook steeds meer invloed gekregen op de economie. ''Daarmee is echter ook steeds meer kritiek gekomen op de vorm en richting die ze daarmee de economie op duwen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het soort bedrijven dat gekocht wordt, dan blijkt dat het hele fossiel-intensieve bedrijven te zijn; bedrijven die heel veel Co2 uitstoten.''

Volgens Van Tilburg hebben dat soort bedrijven vaak veel kapitaal nodig, dus wordt daar door centrale banken veel zaken mee gedaan. Het gevolg is volgens van Tilburg wel dat de ECB relatief veel meer leningen van fossiel-intensieve bedrijven in hun portefeuille heeft. Dat beleid gaat ook bij politici steeds vaker wringen, stelt hij. "De politici zijn allemaal heel hard bezig nu, die hebben dat klimaatakkoord van Parijs ondertekend om de economie juist minder Co2 uit te laten stoten. Vervolgens gaat de centrale bank via zijn beleid zorgen dat een bedrijf als Shell goedkoper kan lenen dan de schone uitdager van Shell die nog klein is."

Fossiel-intensieve bedrijven

Maar nu heeft de ECB dus plannen om dat te stoppen. Al duurt het nog een jaar voordat de Centrale Bank precies uitgevogeld heeft hoe ze dat gaan doen. Volgens van Tilburg worden de contouren van dat plan al wel zichtbaar. Zo is er aangegeven dat bedrijven heel transparant moeten zijn over hun uitstoot, en moet er een plan zijn om die uitstoot, in lijn met het akkoord van Parijs terug te dringen.

Van Tilburg zegt de gevolgen specifiek voor Shell niet in te kunnen schatten, maar haalt wel een uitspraak van de CEO van Shell aan: "We hebben vrij recentelijk nog gehoord van de baas van Shell: 'Pompen zo lang we kunnen pompen'. Dat klinkt niet echt alsof ze hard bezig zijn om zich in lijn met het Parijs-akkoord te gedragen. Met dat soort uitspraken breng je jezelf in gevaar en kan de ECB gaan zeggen: prima, maar dat doen jullie niet meer met steun van ons.”