Roep om diplomatieke maatregelen tegen Loekasjenko

"We hebben geen internationale politiemacht om daar naar binnen te sturen en de personen die daar verantwoordelijk zijn voor hele harde mensenschending - en dit is er weer een - tegen te houden. Maar Loekasjenko is een mens en in zijn eentje kan hij daar niet zitten. Hij is afhankelijk van steun. Dus hoe meer je bezig bent met de personen daaromheen het onaantrekkelijk te maken om hem te blijven steunen, hoe zwakker zijn positie wordt. Dan pas krijg je de kans dat hij weggaat", zegt Marieke de Hoon, docent internationaal recht aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, in Nieuws en Co.

Rutte roept KLM op om Wit-Rusland te vermijden

Zo roept demissionair premier Rutte luchtvaartmaatschappij KLM op om het luchtruim boven Wit-Rusland te vermijden. Rutte benadrukte dat maatschappijen niet verboden kan worden om over Wit-Rusland te vliegen, maar zei dat hij er wel op wil aandringen. Eerder zei KLM nog door te blijven vliegen boven Wit-Rusland. KLM komt op korte termijn met een reactie, laat het bedrijf weten aan de NOS.

Kort voor het topoverleg zei Rutte dat de actie van Wit-Rusland alle perken te buiten gaat en dat dit consequenties moet krijgen. "Zeggen dat er een bom aan boord is om een toestel te laten landen is levensgevaarlijk." Hij pleit voor een onderzoek. Behalve aandringen op het mijden van het Wit-Russische luchtruim, wil hij Europese sancties tegen alle betrokkenen in Wit-Rusland.

Nog voordat de top in Brussel kon beginnen, ging het er in diplomatieke kringen hard aan toe. Letland en Wit-Rusland hebben elkaars ambassadeurs en andere diplomaten uitgewezen. Ook de Litouwse president Nauseda suggereerde al voor de camera dat een sluiting van het Europese luchtruim en het uitbreiden van sancties tegen Wit-Rusland vanavond op tafel ligt.

"Internationaal schandaal"

Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, spreekt van een "internationaal schandaal" en laat weten dat sancties in ieder geval bij de EU-top op de agenda zullen staan. "Ik hoop dat we vanavond beslissingen kunnen nemen", aldus Michel.

De Europese Commissie, bij monde van voorzitter Von der Leyen, heeft de 'kaping' van het Ryanair-toestel en de aanhouding van de journalist gisteren al veroordeeld, net als vele Europese leiders. Vandaag spreekt de commissie van "een overduidelijke poging om alle oppositiestemmen in het land het zwijgen op te leggen".

Von der Leyen wil 3 miljard euro aan Europese investeringen in Wit-Rusland bevriezen "totdat Wit-Rusland democratisch is". Verder wil ze dat er gesproken wordt over sancties tegen individuen, bedrijven en organisaties die het Wit-Russische regime financieren. Rutte suggereerde voorafgaand aan de top ook dit soort sancties.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.