India wil via nieuwe wet berichten op sociale media beoordelen, critici maken zich zorgen

"In de verdediging van de wet stelt de overheid dat het in het openbaar belang is dat de mensen over authentieke informatie beschikken", vertelt India-correspondent Aletta André in het NOS Radio 1 Journaal. "Critici zeggen: zoals de wet nu is opgesteld, is het ongrondwettelijk als de overheid informatie over zichzelf gaat bepalen. Het zou de overheid macht geven om geluiden die kritisch zijn te laten verwijderen."

Sociale media bedrijven

Critici van de nieuwe wet zijn bang dat sociale media bedrijven snel zullen luisteren naar een verzoek om iets te verwijderen van de website. "Die moeten volgens de regels gehoorzamen, anders moeten ze zich zelf voor de rechter gaan verantwoorden. Dus dan kan krijg je een situatie, is de vrees, waar ze dit gewoon maar gaan doen. India is met haar inwonertal een te belangrijke markt."

Persvrijheid

"Er is al langer kritiek van journalisten, journalistenbelangenorganisaties, vakbonden hier in India dat de persvrijheid onder druk staat. De omgang met sociale media is daar een belangrijk voorbeeld van", zegt André. "Voordat de regels werden aangepast vroeg de overheid aan sociale media om content te verwijderen. Twitter bracht vorig jaar een rapport uit waar India in de top vier van landen staat waar overheden dit het vaakst vragen."

Er zijn ook voorbeelden van berichten die zijn verwijderd op verzoek van de Indiase overheid. "In 2021 waren er boerenprotesten in India. Onder de oude regels moest de overheid zeggen dat de content die ze verwijderd wilde hebben een bedreiging zou zijn voor de openbare orde. In de praktijk ging het vaak over boerenactivisten, kritische media en journalisten." Toenmalig Twitter CEO Jack Dorsey gaf hier niet altijd gehoor aan, het gevolg daarvan was dat de Indiase politie een inval deed bij kantoren van Twitter in India. "Onder de nieuwe regels wordt heel duidelijk gemaakt: wat wij offline willen, moet offline worden gehaald. Zo niet? Dan mag je hier niet opereren."

Hooggerechtshof

Er liggen meerdere verzoeken bij het Hooggerechtshof van Bombay om deze nieuwe wet aan te passen of tegen te houden. Deze verzoeken komen veel af van journalisten, belangenorganisaties, maar ook via een petitie van een bekende Indiase komiek. "Hij zegt: ik ben voor mijn werk afhankelijk van sociale media. De overheid zou mijn satire ook als misleidend kunnen bestempelen, daarom ben ik tegen deze wet."

"In Bombay uit de rechter zich tot nu toe best kritisch", vertelt André. "Eerst al bij het accepteren van de petitie van de komiek. Daarbij werd gezegd dat satire inderdaad niet beschermd lijkt te zijn en in eerdere hoorzittingen merkte de rechter op dat de termen ‘nep’ en ‘misleidend’ problematisch en subjectief te vinden. Ook dat dit de enige criteria zijn waar de fact check unit kan bepalen wat offline moet. En kan de overheid wel bepalen wat nep en misleidend is, vraagt de rechter zich af."

Het maakte voor de rechter in Bombay niet uit of de intenties van de overheid goed bedoeld zijn. "Dan nog kan de uitkomst ongrondwettelijk zijn en als dat zo blijkt te zijn, dan moeten die regels weg." Het is nog afwachten wanneer een uitspraak volgt.