Chinese spionnen in Brits parlement: 'Als donderslag bij heldere hemel'

Een van de twee was een parlementair onderzoeker die toegang had tot de voorzitter van de parlementaire commissie van buitenlandse zaken en tot de Britse staatssecretaris van veiligheid. De regering van Sunak is in flinke verlegenheid gebracht en er klinkt ook gemor binnen de eigen gelederen van de Britse premier, legt oud-correspondent en Verenigd Koninkrijk-kenner Hieke Jippes uit in Bureau Buitenland.

Hoe heeft dit kunnen gebeuren?

Het is nog niet bekend hoe deze man het tot Chinese spion heeft weten te schoppen. "Hij heeft in China gestudeerd, maar het is nog niet duidelijk of hij bijvoorbeeld via internet of LinkedIn gerekruteerd is of op een andere manier", verteld de oud-correspondent.

Voor nu valt er alleen nog te speculeren over de onderwerpen die deze vermeende spion gelekt zou hebben. Volgens Hieke Jippes zijn er wel ideeën: "Hij had een parlementair pasje, maar hij had geen security clearance. Dan hoor je mensen nu zeggen: het is de Chinezen ook niet zozeer te doen om geheime stukken, het is ze te doen om beïnvloeding van debatten."

Beide mannen zijn intussen weer op borgtocht vrijgelaten. Een van de twee heeft inmiddels via zijn advocate de beschuldigingen ontkend. In november komen de twee verdachten voor de rechtbank.

Relatie China-VK

Het gaat al een tijd niet goed met de relatie tussen China en het Verenigd Koninkrijk. Een paar maanden geleden zou 'het nulpunt' zijn bereikt. Het broeit al een tijdje, volgens Jippes. "Het onderwerp 'wat moet onze verhouding tot China zijn' speelt hier eigenlijk al sinds 2020 ongeveer, toen hier een geweldig debat was over de vraag of Huawei het 5G netwerk hier mocht aanleggen."

Daarnaast kwamen er ook waarschuwingen voor Britse universiteiten over het financieren van onderzoeksprogramma’s door Chinezen, dat zou ook een risico geven tot spionage. Volgens de VK-kenner is het ook apart dat vorig jaar het hoofd van de MI6 zijn speech geheel aan China gewijd heeft. "Hij heeft toen gezegd dat het VK met open ogen een naïeve situatie binnenwandelt."

Reactie van het kabinet

"Dit kwam als donderslag bij heldere hemel, ook bij de parlementariërs. Zij hadden dit ook willen weten. Zij zeiden: wij staan ook op zwarte lijsten, wij kunnen ook onderwerp van interesse zijn", vertelt Hieke Jippes. "Binnen het kabinet is er nog geen duidelijke lijn hoe ze dit moeten aanpakken. Aan de ene kant moeten ze dit keihard onder handen nemen, maar ondertussen vinden ze het geld dat vanuit China het land in komt ook fijn."