Zeven jaar na genocide op jezidi’s: ‘Erkenning niet genoeg, tijd voor vervolgstappen’

Al-Karaf en Babajan zijn allebei betrokken bij het Yezidi Legal Network, een netwerk van betrokken en deskundigen die samen met internationale organisaties hulp bieden aan de jezidi-gemeenschap. “We willen dat er meer aandacht komt voor de jezidi’s, maar ook voor hun bescherming, zodat dit niet weer voorkomt”, zegt Babajan. “Nederland moet meer investeren in structurele onderzoeken en de slachtoffers horen.”

Jezidi’s zijn blij met de erkenning die er in de Tweede Kamer via een motie van CDA-Kamerlid Anne Kuik kwam. “Maar het moet niet symbolisch blijven”, zegt Al-Karaf. “Dat hebben we altijd gezegd.”

De gemeenschap heeft nog altijd geen toekomstperspectief, legt Al-Karaf uit. “Jezidi’s wonen al zeven jaar in vluchtelingenkampen. Er is nauwelijks aandacht voor de mensen die ontheemd zijn in Irak”, zegt hij. “Wij horen dagelijks berichten dat jongeren zelfmoord plegen omdat ze het niet meer aankunnen. We zouden heel graag iets aan de toekomst doen, maar daar hebben we niet veel macht voor.”

Ad hoc tribunaal

Er moet internationaal veel meer werk verricht worden om de jezidi’s te helpen en de daders te berechten. Volgens rechtsgeleerde Afshin Ellian zou het goed zijn als de landen die tegen IS hebben gestreden, waaronder Nederland, een ad hoc tribunaal opzetten voor het vervolgen van IS’ers. “Nederland kan dat niet alleen, maar een groep van tien tot twintig landen zou zich daarbij kunnen aansluiten”, zegt hij.

Een goed idee, vindt Al-Karaf, maar hij betwijfelt of dat werkelijkheid wordt. “Ik denk dat dat er niet komt, omdat veel landen daar niet mee bezig zijn. Dat vraagt heel veel samenwerking van landen, en er moet ook initiatief komen”, zegt hij. “Ik zou zeggen dat Nederland het voortouw zou kunnen nemen. Een Europees land, maar ook een NAVO-lid dat internationaal grote invloed heeft. Irak is zelf niet in staat om die daders te berechten. Het is een kapot land.”

‘Meer aandacht voor daders dan slachtoffers’

Babajan stoort zich eraan dat in Nederland er vaak meer aandacht is voor de daders dan voor de slachtoffers. Daarmee doelt ze op de terugkeer van een aantal IS-vrouwen naar Nederland. Eenmaal hier is het lastig om bewijs te verzamelen tegen deze vrouwen, die vaak zeggen dat ze zich niet bewust waren van de gruweldaden die er om hen heen werden gepleegd door de terreurorganisatie die zij steunen.

Zo beweerde kalifaatgangster Siobhan W. deze week in de rechtszaal nog volkomen onschuldig te zijn. Dat kan niet waar zijn, zegt Al-Karaf. “Ik sta in nauw contact met vrouwen die door IS zijn ontvoerd. Een aantal zijn bevrijd, maar we missen nog steeds bijna 3000 mensen. De vrouwen die terugkeren zeggen dat de IS-vrouwen net zo erg waren als de IS-mannen”, zegt hij. Ze hebben concrete bewijzen, foto’s van de vrouwen en foto’s van de IS-strijders en zeggen: geef dat alsjeblieft door aan veiligheidsinstanties.”

‘Willen brugfunctie vervullen tussen overheid en jezidi’s’

Het Yezidi Legal Network wil graag een brugfunctie vervullen tussen de Nederlandse overheid en de gemeenschap. “Wij hebben contact met ze, en onze ambassadeurs zijn jezidi’s”, zegt Babajan. Dat is van belang, want slachtoffers hebben er moeite mee om hun verhaal te delen met mensen die ze niet kennen. “Dat komt waarschijnlijk omdat er nog geen bescherming voor ze is. Sommige slachtoffers hebben wellicht nog steeds hun oude IS-bazen, waar ze slaaf van waren. Er wordt te weinig een hand naar de slachtoffers uitgereikt en gezegd: kom we gaan je helpen.”