Amnesty: Oekraïens leger brengt eigen burgers in gevaar

“We weten niet waarom ze het doen. We hebben het gevraagd aan het ministerie van Defensie. Het zal voor een deel zijn dat soldaten misschien niet weten dat ze niet moeten opereren vanuit gebieden waar veel burgers zijn”, zegt Ruud Bosgraaf van Amnesty Nederland in het NOS Radio 1 Journaal. “Voor een deel zijn het misschien ook commandanten die er niet op toezien.”

“We denken niet meteen aan hele kwade opzet, maar het is wel zo dat wanneer je militair actief bent vanuit gebieden waar veel burgers wonen. Dan trek je Russisch vuur aan en de Russen zijn toch al geneigd om op burgerdoelen te schieten. Dus Oekraïne moet dat niet doen, dat voorkomt eigen burgerdoden en dat is in ieders belang lijkt mij.”

Onderzoek

“We zijn een aantal weken in Oekraïne geweest, tussen april en juli. In de eerste instantie hebben we gekeken naar de massale schendingen van de Russen. Denk aan de beschieting van een theater in Marioepol. Dat staat iedereen nog wel voor de geest. Maar Amnesty heeft vijftig à zestig jaar ervaring in oorlogsgebieden en dan zie je eigenlijk altijd dat als de ene partij, in dit geval de Russen, massaal burgers onder doel neemt, dat de andere partij ook nooit helemaal vrijuit gaat. En dus hebben we ook gekeken naar de Oekraïense kant.”

“De meeste schendingen worden verreweg door de Russen begaan, maar Oekraïne moet wel wat zorgvuldiger opereren en niet militairen in scholen, ziekenhuizen of woonwijken zetten. Dat trekt Russisch vuur aan en veroorzaakt onnodig Oekraïense doden. Daar is niemand bij gebaat.”

Beschermen

“Je moet proberen te opereren als militairen vanuit militaire basis, bossen of velden. Maar je moet zo ver mogelijk, als dat kan, van burgers vandaan blijven. Als je er toch, in sommige geval, niet aan ontkomt om in gebieden, waar gewone mensen wonen, te opereren, moet je ze waarschuwen en helpen te evacueren. Zodat er niet méér doden vallen. Dat zijn er al veel te veel in Oekraïne, daarmee schendt het land toch het oorlogsrecht. De Geneefse conventies.”

“Bij lange na niet in de mate zoals de Russen dat doen, maar Amnesty als mensenrechtenorganisatie komt op voor de burgers. Er moet altijd onderscheidt gemaakt worden tussen burgers en militaire in oorlogstijd, hoe moeilijk dat ook is. Daar kan Oekraïne wel iets meer aan doen. Het is dan ook wel jammer dat het ministerie van Defensie niet gereageerd heeft op ons onderzoek tot nu toe.”

Reactie

“Ze zullen ongetwijfeld druk hebben, daar twijfel ik niet aan. Met een oorlog die al maanden aan de gang is. Maar Oekraïne zal het niet prettig vinden om dit te horen. Wij kijken naar scholen, ziekenhuizen en woonwijken in Charkov, Donbas en in de buurt van Mykolajiv. Human Right’s Watch en de VN hebben dat eerder gedaan in andere delen van Oekraïne. Dus er zijn meer signalen dat Oekraïne te weinig doet om zijn eigen burgers te beschermen. Dat wil je natuurlijk niet horen als Oekraïense regering, dat begrijpen wij ook wel.”

“We kunnen het absoluut niet gelijkstellen met de massale schendingen van de Russen, maar Oekraïne blijft toch ook in gebreken en moet het beter doen.”