Protesten in Iran: 'Stilzwijgen is medeplichtig zijn, laat jezelf horen!'

Een goed beeld over de huidige situatie heeft ze eigenlijk niet. “Ik krijg mijn nieuws veel via Telegram”, vertelt Nia in Met Het Oog op Morgen. Platformen als BBC Persian en Iran International wijken daar naartoe uit om mensen te bereiken. “Whatsapp wordt nauw in de gaten gehouden”, weet Nia.

Wat ze wel weet, is dat de protesten zich verspreiden naar de kleine steden. “Dat is goed nieuws, want het was tot nu toe vooral in de grote steden. Maar tegelijkertijd is met het verspreiden van het protest en verzet ook het geweld enorm toegenomen.” Ze schudt haar hoofd. “Het is niet te bevatten hoe groot de omvang van de wreedheid en het geweld van de veiligheidsgarde en de politie tegen de demonstranten is.”

Schaamteloos

Nia moet even slikken, het doet haar wat. “Ik hoor dat ze op kinderen schieten. Er zijn meer dan 55 kinderen tussen de 8 en 16 dood. Ik sta versteld van die schaamteloosheid. Ze pleiten voor méér geweld. Zelfs de grootayatollah heeft in het openbaar aangekondigd dat het tuig hard aangepakt moet worden. Parlementsleden pleiten voor de doodstraf voor demonstranten. Ik sta versteld van hoe ver ze kunnen gaan.”

Ze denkt dat de Iraanse regering machteloos is. “In de revolutie van 2009 riep niemand: ‘Dood aan Khamenei’ en hadden mensen geen leuzen tegen de Islam. Nu hoor je jongeren roepen dat ze haat aan God hebben en niets te maken willen hebben met religie. Als 75 procent van de bevolking onder de 35 jaar oud is, moet je naar die jongeren luisteren”, vindt Nia. Ze richt zich tot de grootayatollah Khamenei: “Ze willen jou niet, dan moet je oprotten!”

Met het eerste doodvonnis voor een deelnemer van recente protesten, lijkt dat nog totaal niet aan de orde te zijn. Toch denkt Nia niet dat de protesten de kop in kunnen worden gedrukt. “Het is een revolutie die zich langzaam als een soort olievlek verspreidt. We zijn van revoluties gewend dat we massaal de straat opgaan en als een enorme golf de regering omver helpen. Dat gaat niet gebeuren.”

Pan als helm

Mensen pakken het nu anders aan. Niet massaal op één plek: “In een grote stad zijn nu op hetzelfde moment in 25 wijken honderden mensen aan het demonstreren, om de veiligheidsgarde beter te vermoeien.” En daarnaast zijn er ook kleine daden van verzet. “De een doet het via post-its om mensen een hart onder de riem te steken en de ander verft openbare camera’s zwart, zodat die geen mensen kunnen traceren. Het zijn kleine, maar wel heel intensieve acties en ik denk dat die zich als een olievlek verspreiden en groter worden.”

Nia was een jaar of 20 toen ze naar Nederland kwam en is nu alweer zo’n 30 jaar in Nederland. “Ik zit hier veilig in mijn huis. Ik voel me er echt schuldig over. Op dit moment is er een leger gestuurd naar een Koerdische regio en die mensen gebruiken pannen als helm om zich te beschermen. Mijn hart gaat naar hen uit. Ik wil hen helpen.”

Met argusogen kijkt ze naar haar geboorteland en de protesten daar. “Ik ben er dag en nacht mee bezig. Ik kan niet beweren dat ik veel bijdraag, maar ik probeer een stem te zijn en mensen aan de andere kant van de wereld te laten zien hoe het eraan toegaat in Iran.” Er gewoon over praten, dat vindt ze belangrijk. “Ik beschouw het stilzwijgen van veel Iraniërs en mensenrechtenorganisaties als medeplichtigheid aan het regime. Dit is geen tijd om stil te zijn. Je moet van jezelf laten horen!”