Twee generaties boeren: 'Vermogen zit vooral in het land, maar dat kun je niet opeten'

De tijden zijn onzeker, vertelt ze. "Ik zou nu niet weten welke kant ik op moet. Er wordt over allerlei varianten gesproken: verplaatsen, innoveren of misschien moet je wel stoppen." De stikstofcrisis zorgt voor onzekerheid, vertelt ook vader Henk. "Ik was toevallig vanmiddag nog op een feestje. Toen werd alleen maar over die stikstof gesproken."

Het familiebedrijf is al drie generaties overgegaan van vader op zoon en nu op dochter Marije. Vader Henk zou het niet anders kunnen zien. "Het zit nu eenmaal in je bloed." En ook Marije ziet zichzelf niets anders doen. "Het een manier van leven. Dat voelt ook wel zo."

Duurder

Dat het bedrijf sinds de eerste generatie flink gegroeid is, was niet helemaal de planning. "Ons uitgangspunt is altijd geweest om er een gezinsinkomen uit te kunnen halen. Toen mijn vader begon was dat met 45 koeien, bij mijn opa vier, maar bij mij 120. De opbrengsten zijn niet zo hard meegestegen, dus dat vraagt een stuk doorontwikkeling. In gewassen, maar ook in koeien", vertelt Marije.

Ze zou prima met minder koeien uit willen komen. Maar dat zit er nu niet in. "Je vermogen zit vooral in het land. Maar ja, het land kun je natuurlijk niet opeten." Dus wordt het aantal koeien groter. "Het is voor mij nooit een doel op zich geweest. Het hangt voor mij echt samen met het stukje dat je een bedrijf hebt waar je een inkomen uit kunt halen."

Vierde generatie?

Hoewel het nu nog onzeker is hoe het bedrijf verder zal gaan, hopen de twee gezinsleden dat het bedrijf weer overgedragen kan worden. "Het is natuurlijk allemaal heel onzeker maar als het lukt om de melkveehouderij door te ontwikkelen, dat je er een goede boterham aan kan verdienen en de verduurzaming door zou zetten, dan zou ik het heel mooi vinden om door te geven. Dat het weer een toekomstbestendig bedrijf is, net zoals het was toen ik het overnam."

Tot die tijd houdt Henk, ondanks zijn 78 jaar, een oogje in het zeil. "Je bent niet verplicht om op je 67ste te stoppen. Een boer kan gewoon doorgaan." En hij geeft de hoop voor een mooiere toekomst niet op. "Je moet wel altijd positief blijven, he."