Kalebassen en kokosolie: moet er nog een spiritueel excuus komen voor de slavernij?

"In de Surinaamse cultuur betekent spiritualiteit meer dan woorden", vertelt Brewster vanuit Suriname, waar hij een bijeenkomst bijwoonde over de excuses. "Onze voorouders leven nog met ons mee. Excuses bied je nu aan ons, maar het heeft ook een spiritiuele betekenis. De boosheid van onze voorouders moeten ook geheeld worden", zegt hij.

Kokosolieritueel

Voor deze spirituele excuses zijn rituelen, vertelt Mercedes Zandwijken, directeur van de stichting Keti Koti Tafel. "Voorafgaand aan de dialoog aan de Keti Koti-tafel, waarbij 1 op 1 gesprekken plaatsvinden tussen wit en zwart, wordt altijd het kokosolieritueel uitgevoerd. Dat is een nieuw ritueel, speciaal voor de verbinding tussen zwart en wit. Hierbij smeer je elkaars polsen in met kokosolie, om de pijn uit het verleden bij elkaar weg te wrijven."

Dat roept emoties op, vertelt ze: "Het zijn wildvreemden die dat bij elkaar doen, maar je ziet de tranen over de wangen biggelen. En dan moet het gesprek nog beginnen! Maar na zo'n ritueel kan het ook echt góéd beginnen."

John Brewster wijst op een ander ritueel met het doorhakken van een kalebas, wat in Suriname wordt gedaan bij excuses. In het verleden hebben regeringsleiders dit ook gedaan.

Koning

Brewster en Zandwijken hadden allebei liever gezien dat de excuses op 1 juli – op de dag van Keti Koti – plaats hadden gevonden. In Suriname vindt men dat op 1 juli koning Willem-Alexander dan maar naar Suriname moet komen, vertelt Brewster.

Mocht hij in Nederland blijven, heeft hij een andere uitnodiging: hij kan in Amsterdam een kokosolieritueel uitvoeren. Zandwijken is op 1 juli in het Rijksmuseum met een Keti Koti Tafel. "De koning en de koningin zijn van harte uitgenodigd om dat te openen."