De verborgen joodse identiteit in de naoorlogse samenleving

Niet door Duitsland rijden

Van der Plas ontdekte op haar twaalfde pas dat ze Joods was, haar moeder hield dit uit angst voor vervolging voor haar kinderen verborgen. De familie at alleen christelijke gerechten en vierde geen Joodse feestdagen. Van der Plas: "Mijn moeder wilde niet door Duitsland rijden." Toen haar geschiedenisleraar vertelde over de Tweede Wereldoorlog vielen de kwartjes dat sommige familieleden zich wel Joods gedroegen. Haar moeder wilde niet op vakantie naar Duitsland.

In de donkere afgrond staren

Ravensberger vertelt dat ze altijd al gefascineerd was door de oorlog en de impact ervan op de menselijke psyche. Tijdens haar studie internationale betrekkingen kwam ze in aanraking met de vraag of marteling onder bepaalde omstandigheden gerechtvaardigd kan zijn. Dit was voor haar een keerpunt, omdat ze inzag dat iedereen tot afschuwelijke dingen in staat is en dat dit haar aanzette tot bewustwording: "We zijn allemaal in staat tot van alles, waaronder misschien hele gewelddadige dingen."

Een stimulans om het heel goed te doen

Van der Plas vertelt dat ze altijd heeft gestreefd naar rechtvaardigheid en het voorkomen van uitsluiting. Ze ziet deze eigenschappen als een direct gevolg van haar eigen oorlogsverleden en dat van haar moeder: "Het feit dat je er niet mag zijn, creëert ook een enorme stimulans om het heel goed te doen."

Wil je beter ingelicht zijn? Beluister dan hieronder de gehele uitzending van Goed Ingelichte Kring van 29 april 2023. Met Josephine Rombouts, kunsthistorica, huishoudster op een Schots kasteel en bestsellerschrijver, Els van der Plas, directeur Allard Pierson en Fleur Ravensberger, vredesonderhandelaar. De Man op afstand was Tim de Wit, oud correspondent en auteur van het boek met de steeds toepasselijkere titel 'Wankel Koninkrijk’.