57 jaar geleden was het eerste naakt op televisie: 'Ontstond enorm veel oproer'

Hoepla

Op 9 oktober 1967 gebeurde iets wat Nederland nog nooit eerder had gezien. Phil Bloom, poedelnaakt, lezend uit de krant Trouw, verscheen op nationale televisie in het programma Hoepla. "Dit was het allereerste bloot op tv", vertelt Linda Duits, auteur van Eindelijk weten wat seks is. "De makers van Hoepla wilden doelbewust de heilige huisjes omver schoppen."

De commotie rondom de 53 seconden symboliseerde ook de clash tussen een verzuild Nederland en de ouder wordende babyboomers. "In de jaren '60 zat Nederland nog vuistdiep in de verzuiling", legt Duits uit. "Religie was dominant en de samenleving was conservatief. Maar daar kwam verandering in, mede dankzij dit moment."

Schok

De reacties op deze 'schokkende' scène waren 'overweldigend'. Volgens Duits was het vooral de oudere generatie die in de war en boos was: "Het publieke bestel was toen nog verzuild. In katholieke en protestantse gezinnen, zoals die van mij, werd niet naar de VPRO gekeken. Daar hoorde bloot niet thuis."

De spanning tussen een behoudende generatie en de progressieve jongeren leidde tot verontwaardiging in het hele land. Duits benadrukt dat dit het begin was van een lange traditie van controverse in de Nederlandse media. "Die boosheid zie je telkens weer terugkomen, vooral als het gaat om seksuele voorlichting en bloot op tv."

Na de uitzending van Hoepla leek het hek van de dam. "Filmmakers begonnen mensen te shockeren door expliciet bloot te tonen", zegt Duits. "Het werd al snel bijna een handelsmerk van de Nederlandse cinema, die daarna bekend stond om de wriemelende piemels en expliciete scènes."

Duits wijst erop dat dit anders was dan in andere landen, zoals de VS, waar strenge censuur op seksuele content heerste. "In Nederland wilden mensen shockeren, en dat bleef decennialang doorgaan. Denk bijvoorbeeld aan het programma Open en Bloot, waarin expliciet seksuele handelingen werden getoond."

Is Nederland preutser geworden?

Hoewel bloot op televisie tegenwoordig geen schokgolf meer veroorzaakt, ziet Duits een opmerkelijke verandering in de samenleving. "Er zijn zorgen dat jongeren preutser worden", zegt ze. "Jongeren douchen bijvoorbeeld met ondergoed aan en er zijn badkledingdagen in de sauna." Ook recente programma’s zoals Bloot, waarin volwassenen naakt worden geïnterviewd, zorgden opnieuw voor ophef. "Dit was bedoeld om bloot te normaliseren, maar er kwamen toch Kamervragen over", aldus Duits. "Het lijkt erop dat we teruggaan naar een preutsere tijd."