Een inclusief 4 mei? 'Herdenk alleen de Tweede Wereldoorlog, dáár gaat het om'

De Dodenherdenking ging aanvankelijk alleen om de Tweede Wereldoorlog, maar sinds 1961 werd het verbreed. Ook Nederlandse gevallen militairen uit andere conflicten worden nu herdacht. Daarna zijn er ook nog aanpassingen geweest. Wim Berkelaar snapt dat, maar denkt dat versmallen juist zou helpen: "We zijn een verdeeld land. Maar wat bindt ons nog? De Tweede Wereldoorlog."

Berkelaar snapt de trend van 'inclusief herdenken' wel, maar vreest dat het niet werkt: "Altijd streven naar inclusie betekent altijd onvrede van mensen die er weer buiten vallen." Mensen kunnen zelf wel bedenken of ze er nog anderen bij herdenken, vindt de historicus: "Iedereen kan zelf wel bepalen of ze over Oekraïne en Gaza nadenken."

'Niet het moment voor demonstraties'

In Amsterdam is men gespannen, vertelt gemeenteraadslid Daan Wijnands (VVD). "Voor hetzelfde geld wordt een herdenking gekaapt door demonstranten die pro-Palestina zijn, of die tegen de PVV willen demonstreren", zegt hij. "Dit is gewoon niet het moment. Elke dag mag je demonstreren, maar niet op 4 mei en zeker niet om acht uur", vindt het raadslid.

Het is echter wel heel lastig om demonstranten in te perken, zegt rechtsgeleerde Peter Rehwinkel. "Het demonstratierecht is bijkans heilig in Nederland", zegt hij. "En het geldt dus zelfs op 4 mei om acht uur. Het mag alleen op grond van nationale openbare veiligheid worden ingeperkt, om ernstige wanordelijkheden en strafbare feiten te voorkomen en voor de bescherming van de gezondheid en de goede zeden", vertelt hij.

Een demonstratie verbieden is inderdaad lastig, geeft Wijnands toe, maar hij juicht de maatregelen van burgemeester Halsema toe. Er zijn minder mensen welkom (10.000 in plaats van 20.000) en ze worden in kleinere groepen verdeeld, aldus Wijnands. "Het is goed dat we hebben geleerd van de situatie bij het Holocaustmuseum", besluit hij.