In hoeverre ervaren wijzelf polarisatie? 'Het is een gedachtenconstructie'

"Het is wel verdrietig dat dat woord dit jaar omschrijft", zegt de polarisatie-expert. Brandsma stelt dat het tien jaar geleden nog geen begrip was. "Nu heeft iedereen het erover."

Gedactenconstructie

Brandsma legt uit dat polarisatie een gedachtenconstructie is. "Je krijgt het idee dat er maar twee soorten mensen zijn, degene die vóór of tégen iets zijn." Al bevindt het meerendeel van de mensen zich in het midden, volgens de expert. "Maar als we naar media kijken lijkt het alsof we enorm uiteen gedreven zijn. Dat draagt sterk bij aan de beeldvorming."

Social media

"Het onrustbarende tegenover het geruststellende is dat wanneer we er allemaal in gaan geloven, polarisatie ook meer gaat bestaan", zegt Brandsma. Hij legt uit dat er in de jaren 30 een grote opkomst was van het wij-zij-denken. "Social media is een enorme aanjager voor het wij-zij-denken van nu", aldus Brandsma.

Volgens Kunststof-presentator Andrew Makkinga worden we online vastgezogen door negativiteit. "Dat lijkt onze aandacht meer vast te houden. Maar we moeten elkaar fysiek blijven vinden en niet uit de weg gaan", zegt Makkinga. "Een gesprek voeren en elkaar in de ogen kijken is anders dan wanneer ik een video van iemand online tegenkom, negatief interpreteer en dat alles begint te borrelen."

Het midden

Volgens Brandsma is de grootte van polarisatie te meten aan het gevoel van het midden. "Wanneer mensen in het midden zich afvragen hoe ze zich moeten voelen, blijkt de polarisatie vrij groot." De polarisatie-expert legt uit dat er dan veel druk op hen wordt uitgeoefend door de polen en tegenpolen. "Dus de mensen aan de uiterste zijkanten van het spectrum. Dat zagen we al met de kwesties over zwarte piet en corona."

Sona Boker, van platform Spot On, ondervindt deze druk door polarisatie in de praktijk. "Als ik het persoonlijk als Arabisch-Islamistische vrouw mag stellen, heb ik mij nooit eerder zo verbonden gevoeld met mijn eigen gemeenschap. Maar ik merk ook dat we als samenleving steeds verder van elkaar gedreven worden." Boker stelt dat zij zich wat teruggedrukt in haar eigen bubbel voelt. "Terwijl diversiteit ook juist zo verbindend kan zijn."

Volgens Makkinga kan de polarisatie die er is het beste gebruikt worden om iets positiefs in gang te zetten. "Druk uitoefenen is in sommige gevallen niet erg, om zo iets op de agenda te krijgen."