Wateroverlast dreigt enorm toe te nemen: 'Moeten moeilijke keuzes maken voor komende decennia'

Wateroverlast én enorme droogte komen steeds vaker voor in Nederland. Uit het rapport van PBL blijkt dat dat zomaar eens kan gaan toenemen in de toekomst. Bartholomeus onderstreept de waarschuwing van PBL. "Dit is geen verrassing", stelt de hoofdonderzoeker Ecohydrologie. "Ik denk dat er tot nu toe veel wensdenken is over het effect van minder pijnlijke maatregelen, zoals korter douchen of een regenton. Dat moeten we óók doen. Maar om echt bestand te zijn tegen waterschade en -overlast, moeten we ook ruimtelijke keuzes maken."

Water sturen

Hoewel dat een "ingewikkelder opgave" is, is het wel essentieel, zegt Bartholomeus. De hoofdonderzoeker zegt dat er op "water en bodem" gestuurd moet worden. "Moet je nog wel waterintensieve teelten hebben op droge, hoge gebieden? Het gaat er niet om dat we bepaalde dingen niet meer doen, maar om wat waar past en, binnen de landbouw, welke teelt op welke plek past."

Complex vraagstuk

Boeren vormen een "belangrijke sleutel" hierin. "De boeren zijn groot grondgebruikers en zijn dus deel van de oplossing. Daar moet wat gebeuren en daar zal de sector zelf ook profijt van hebben", aldus Bartholomeus, die benadrukt dat het niet "alleen" om de boeren gaat. "Het is een complex vraagstuk."

Beschikbaarheid

"Onafhankelijk van de politieke wind die nu waait, moeten we iets gaan doen", concludeert Bartholomeus. Bart van den Hurk van kennisinstituut Deltares onderstreept die gedachte. "Nederland heeft een goede reputatie op het gebied van water", stelt Van den Hurk. "De manier waarop Nederland het beleid rondom de delta heeft ingericht, wordt in het buitenland met jaloezie naar gekeken." Maar dat haalt niet dat er problemen zijn. "Het water moet beschikbaar zijn als het nodig is."

En daar zit het probleem, volgens Van den Hurk. Zo wordt water in droge periodes vanuit de grond gebruikt om onze landbouw te ondersteunen. "Maar dat levert ook wel op de lange termijn op dat je de grondwaterniveau verlaagd wordt." Daarom moeten we naar het buitenland kijken. "Het gaat erom wat voor soort landbouw hoort bij het klimaat dat we hebben. In de mediterrane gebieden is productie van landbouw echt anders ingericht. Daar heb je elk jaar een goed gesprek over wie welke hoeveelheid water krijg."

'Limiet bereikt'

"We hebben de limiet bereikt", reageert Joyce Sylvester, dijkgraaf van waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Sylvester omschrijft haar omgeving als "kwetsbaar" omdat het "laagliggende" gebieden zijn. "Het is belangrijk, water en bodem moeten op plek één. We moeten gaan voor natuurherstel en waterdoelen behalen."

Geen hulp

"Er zijn bedrijven waarvoor het gunstiger is om het water door te laten stromen in plaats van te laten zuiveren", denkt luisteraar Joost. "Inzicht zonder handeling brengt geen verandering." Ook voor beller Marlie van Ulft is de nood hoog, aangezien zij in Venlo woont. "Ik ben vanaf november al bezig om water uit de kelder te halen. Klimaatverandering gaat het kabinet over, maar het gaat ook over de waterschappen en de gemeente. Je krijgt geen hulp."