'De informatiehuishouding van de regering is een puinhoop'

{podcast audio="123531" caption="Jortcast #195 - Ravage in de regering: informatievoorziening" }

"Tenzij er een belang van de Staat in het geding is, moeten ministers en staatssecretarissen de Kamers informeren. En dan moet je de Kamers ook volledig informeren." Voermans baseert zich hier op de Grondwet. Maar informatie die er niet is, kan niet worden prijsgegeven. Daar gaat het volgens Voermans mis. Ondanks miljardeninvesteringen van de overheid in informatiesystemen, laat archivering en het ordentelijk bijhouden van informatie veel te wensen over, waardoor gegevens niet op aanvraag worden geproduceerd.

Toeslagenaffaire

Dat zien we volgens Voermans duidelijk terug in de tragiek rondom het kindertoeslagdossier. Het is de toenmalig staatssecretaris Menno Snel steeds niet gelukt de Kamer goed te informeren. "Kamerleden moesten vraag op vraag op vraag stellen. Pieter Omtzigt heeft op 23 juli wel veertig vragen gesteld. En Menno Snel antwoordt dan: ik kan nog geen antwoord geven, ik hoef geen antwoord te geven en vaak ook: ik kan het niet vinden. Dat is natuurlijk de ergste van alle."

Omdat de informatievoorziening niet op orde is, is de politiek volgens Voerman 'out of control, in plaats van in control'. Voermans: "dus bij de Belastingdienst: de archivering en het ordentelijk bijhouden van informatie is lastig. En dan kan je het ook niet op aanvraag produceren." Menno Snel wíst dingen dus ook gewoon echt niet, meent de hoogleraar.

“Het is belangrijk dat de informatiehuishouding op orde komt”, zegt Voermans.” Dan kun je de Kamer beter informeren en was het probleem veel eerder aan de kaak gesteld.”

Kraantje dicht

Het probleem met de informatiehuishouding is niet alleen dat het niet op orde is. De regering komt er ook steeds vaker mee weg, zegt Voermans. "De ministers en staatssecretarissen proberen de regels aan te passen, dat ze bepaalde informatie niet hoeven geven."

De Kamer heeft recht op veel meer informatie dan er met een WOB wet openbaarheid van bestuur verkregen kan worden. "Maar je ziet steeds vaker voorkomen dat ministers in het nauw zeggen dat de regels van de WOB ook zouden gelden voor de informatieverplichting van de Kamer." Het kraantje van de informatievoorziening wordt op die manier verder dichtgedraaid, meent Voermans.

Brandstof

Voermans: "De volksvertegenwoordiging heeft maar één soort brandstof, en dat is informatie. Dat is de enige manier waarop je de regering kan controleren. Wordt die brandstof afgesneden dan valt de motor van de Kamer stil."