Kerstgrotten Valkenburg volgens experts 'levensgevaarlijk'

“Mijn conclusie is dat huidige situatie levensgevaarlijk is, als er nu brand uitbreekt gaan er veel slachtoffers vallen”, meent hoogleraar Besturen van Veiligheid Helsloot. “Het zijn hele smalle, lage grotten. Bij brand krijg je rook en rook zorgt ervoor dat mensen heel snel bedwelmd raken omdat ze niet tijdig kunnen vluchten vanwege te lange gangen.”

“Dit is hét scenario om grote hoeveelheden mensen in gevaar te brengen”, zegt brandveiligheidsexpert Vos over de situatie in de grotten. De tip over deze grotten kwam binnen via klokkenluiderssite Publeaks.

Wat is er mis?

In het brandweeradvies staat dat er maximaal 866 personen gelijktijdig in de kerstgrot mogen zijn. De gemeente hanteert het aantal van 1035 personen, bijna 170 mensen meer omdat ‘dit al minder is dan voorheen’.Ook de nooduitgang in de mergelgrot voldoet niet. De brandweer stelt dat ‘de vluchtroute te smal is om als nooduitgang te dienen.’ Ook hier doet het IFV onderzoek naar maar ondertussen zegt de gemeente dat tijdens de Kerstmarkt 2017 deze nooduitgang gewoon gebruikt kan worden. Helsloot: “Op deze wijze mag je geen kerstmarkt houden, hij moet gewoon dicht.”

Rampscenario

Brand-expert en oud-brandweercommandant Fred Vos kan het niet gevaarlijker verzinnen. Vos: "Ik ken alle brandrampen van de afgelopen 40 jaar. Zelfs de vuurwerkramp Enschede kan hier qua gevaar-setting niet tegen op. Ik ben me kapot geschrokken.” De kerstmarkt in de Valkenburgse grotten wordt dit jaar voor de 32e keer gehouden. Vos stelt dat ook de vergunning niet deugt: “Volgens de wet mogen de grotten van Valkenburg hier helemaal niet voor gebruikt worden. De kerstmarkt moet gewoon dicht.”

Dat het de afgelopen jaren nog niet gruwelijk mis is gegaan is slechts een kwestie van geluk, aldus Vos. “Het is heel cynisch gezegd een rattenval”, aldus de oud-brandweercommandant. Tijdens de opbouw van de kerstmarkt in 2008 ontstond er brand door kortsluiting in één lichtslang. De halve grot kwam hierdoor onder de rook te staan. Tijdens de kerstmarkt zijn honderden meters lichtslang aangebracht voor de sfeer. Mensen schuifelen door de grotten, ook mensen met rolstoel, rollator en kinderwagen aldus bezoekers.

Reactie gemeente

De gemeente stelt dat er een verantwoorde afweging is gemaakt over de kerstmarkt: “Door jarenlange samenwerking zijn brandweer en gemeente zeer goed op de hoogte wat betreft de veiligheid in de grotten van Valkenburg. De brandweer is adviseur en de burgemeester maakt uiteindelijk de afweging daar waar het gaat om veiligheid. Op basis van het advies van de brandweer en de extra maatregelen die zijn getroffen heeft de burgemeester een verantwoorde afweging gemaakt over de kerstmarkten in de grotten van Valkenburg. Samen met brandweer en organisaties van de kerstmarkten zijn we al een aantal jaren bezig met het optimaliseren van de veiligheid in de kerstgrotten. Er zijn dan ook al diverse organisatorische maatregelen getroffen om het risico zo veel mogelijk te reduceren (beveiligers, brandwachten, brandblusapparaten bij elke stand). Er zijn nog verbeterpunten, want het gaat om een unieke locatie en dat vraagt om maatwerk. Daar wordt aan gewerkt.”

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.