Agressie loont: 'We hebben in Nederland heel lang geen corrigerende reactie gegeven'

Leerkrachten, gemeenteambtenaren, kassières, buschauffeurs, noem maar op: van de 9 miljoen werkenden in Nederland krijgt 29% te maken met verbale agressie, psychische agressie en ook fysieke agressie, vertelt agressie-expert Caroline Koetsenruijter. "Het is gaan woekeren omdat het een tijdlang is gebagatelliseerd", zegt zij. "Als je kijkt hoe bijvoorbeeld een gemiddelde verpleegkundige wordt opgeleid, daar wordt tegen gezegd, 'hier moet je tegen kunnen, agressie hoort erbij'. Of beginnende docenten die een vak krijgen 'agressie-management met ouders'."

Koetsenruijter: "Je ziet dat we in Nederland heel vaak hebben gezegd dat je tegen een stootje moet kunnen en dat heeft ons wel gebracht tot het fenomeen dat we ons heel snel gaan afreageren als we een teleurstellend bericht krijgen." Met een teleurstellend bericht bedoelt Koetsenruijter bijvoorbeeld wanneer iemand even langer moet wachten of een medicijn niet op voorraad is.

Communicatieve evenwichtskunstenaar met teflonlaag

Individualisering, informalisering en informatisering zorgen voor het 'agressieparadijs' waar wij in leven, vertelt Koetsenruijter. "Daarmee bedoel ik, de arts heeft niets meer te zeggen, de patiënt heeft het zelf wel gegoogeld en 'als je mij niet die medicijnen geeft dan trek ik wel eens even mijn scheur open en dan zeg ik, ik ram je voor je bek als je het niet aan mij geeft."

Koetsenruijter: "Ik geloof echt dat wij in Nederland heel lang geen corrigerende reactie hebben gegeven. Dat wij heel lang tegen die werkenden hebben gezegd, ga jij maar op training met die agressie-acteur. Dan kunnen wij een vinkje zetten als werkgever en dan ben jij die communicatieve evenwichtskunstenaar met een teflonlaag."

Werkgever doet te weinig

Het valt Koetsenruijter op dat meerdere beroepsgroepen hun mond houden nadat ze bedreigd worden. Bijvoorbeeld artsen die zich niet meer durven uit te spreken voor vaccineren. "Dat zie je ook bij wetenschappers, journalisten. In plaats van dat wij geïnternaliseerd hebben dat wij hier een melding van maken, en de werkgever steunt jou en gaat iets doen tegen de agressor, denken we nu: ik heb geen zin in deze toestanden." Als agressie loont, dan is het bingo, zegt Koetsenruijter, en geen 'Doe eens lief'-campagne kan daar tegenop.

De agressie-expert concludeert dat de werkgever te weinig doet en dat incidenten te vaak terechtkomen bij de politie. En als de politie het te druk heeft, dan gebeurt er niks. "Terwijl de werkgever in Nederland ook juridisch verplicht is om die veilige werkplek te behouden, dus die kan veel meer doen. Die hoeft niet af te wachten tot de politie wat doet", aldus Koetsenruijter. Het kost werkgevers volgens haar te veel tijd en geld om werk te maken van alle incidenten.