Tekort aan effectief depressiemedicijn door onvoldoende inkopen zorgverzekeraars

"We schatten dat er tussen de 1.500 en 2.000 patiënten per jaar deze behandeling nodig hebben. Op dit moment wordt deze behandeling in gespecialiseerde centra aangeboden. Er zijn 13 operationele centra, daar kunnen we 250 patiënten mee bedienen", zegt Eric Ruhé, psychiater aan het Radboud UMC en van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie, in Nieuws en Co. "Dat is gewoon te weinig."

Neusspray

Het gaat om de Esketamine neusspray. "Het heeft een beetje een andere werking dan de andere antidepressiva die we tot nu toe gebruikten. Dat maakt dat we zien dat bij patiënten die niet opknappen op de gebruikelijke antidepressiva, we nu toch nog zo’n 50 procent van de mensen zien die dan toch nog opknappen. Dat is heel aanzienlijk."

Zorgverzekeraars

Vandaag beschuldigde de Vereniging voor Psychiatrie de zorgverzekeraars ervan bij onvoldoende zorginstellingen te contracteren. "Er moet heel duidelijk gecontracteerd worden, er moeten meer centra komen voor mensen. Die hebben we ook, er staan zo’n 20 centra te trappelen om ook te starten met deze behandeling", vertelt Ruhé. "Er zijn mensen die dit als veelbelovende behandeling willen gaan aanbieden. Maar het probleem is dat de behandeling niet voorgoed wordt. Omdat er dan geen contract is met de verzekeraar."

"Wij merken dat er een enorme drempel wordt opgeworpen, omdat er machtigingen aangevraagd moeten worden." Het is een regeling waarbij je voorafgaand een behandeling toestemming moet vragen aan de verzekeraar of de behandeling gegeven mag worden. "Het is een mogelijkheid voor zorgverzekeraars, maar dat doen ze eigenlijk niet zo heel vaak. Bij bijvoorbeeld hele dure behandeling bij oncologie of dermatologie wordt dat helemaal niet gevraagd. Dat machtigingensysteem maakt dat er een drempel komt, er zit vertraging in. Maar het belangrijkste is dat er te weinig centra gecontracteerd zijn die dit kunnen aanbieden. Ook dat er te weinig plekken zijn. Je moet je voorstellen: je moet aanvankelijk twee keer per week, 4 weken lang in een ziekenhuis komen om die behandeling te krijgen."

Brandbrief

"Het is iets waar wij in het afgelopen jaar heel veel energie in hebben gestoken om voor te lichten, uit te leggen waarom deze behandeling belangrijk is. Maar we merken dat het gewoon niet of nauwelijks opschiet. Dat bekent dat wij nu toch de noodzaak hebben gezien om een brandbrief te schrijven."

Levensreddend

Wanneer patiënten deze behandeling niet kunnen krijgen, lopen ze een mogelijk levensreddende therapie mis. "Dit zijn geen mensen die een beetje somber zijn. Dit zijn mensen die al heel lang erg somber zijn. Dit verplaatsen zich van bed naar bank en weer terug", legt Ruhé uit.

"Die denken dan als er op een gegeven moment geen uitzicht meer is aan zelfmoord of aan euthanasieprojecten. Ik ken helaas verhalen waarbij mensen dus richting een euthanasietraject gaan, omdat ze deze behandeling niet kunnen krijgen."

Overheid

Wat moet de overheid doen volgens de Vereniging voor Psychiatrie? "Wij willen heel graag sowieso met de minister in gesprek en uitleggen wat hier aan de hand is. Datzelfde geldt voor Kamerleden. Er is volgende week een debat, wellicht dat we daar in beeld komen. Wat we heel graag willen, is dat er nu heel duidelijk een stimulans komt richting zorgverzekeraars, dat deze schrijnende situatie ophoudt en dat in 2023 de mensen die deze behandeling moeten krijgen het ook kunnen krijgen op een acceptabele afstand van waar ze wonen. We zijn sinds maart bezig om dit voor dit jaar te regelen en 2022 is eigenlijk een verloren jaar."