Kan een dier voor de rechter worden gesleept?

Ilse stelt de vraag naar aanleiding van een incident in Italië van enkele maanden geleden. Een man van 26 werd aangevallen en gedood door een beer. Lokale autoriteiten wilden de beer laten afmaken en stapte naar de rechter voor een vergunning. De rechter wees het verzoek of na protesten van dierenactivisten.

De beer zelf staat natuurlijk niet oog in oog met de rechter, maar er wordt wel over hem besloten. Dat dieren berecht worden - en hier zelf ook fysiek bij aanwezig zijn - komt al vanaf de 13e eeuw voor, zegt historicus Bart Gielen. Met name in West-Europa werden tientallen dieren voor het gerecht gedaagd. "Denk aan varkens, honden, koeien, ratten, muizen en rupsen."

Op heterdaad betrapt

Gielen maakt onderscheid in twee type rechtszaken waar dieren bij betrokken zijn. Te beginnen bij fysiek leed die door een dier wordt aangedaan. Als voorbeeld noemt de historicus een zaak die dateert uit de 13e eeuw. "Toen werd in een Frans stadje een varken ter dood veroordeeld wegens het bijten van een kind."

Huisdieren of vee die bij fysiek geweld op heterdaad werden betrapt moesten zich dan 'in eigen persoon' verantwoorden tegenover de rechter, voor een seculiere rechtbank. "Vaak, maar niet altijd, eindigt dat met de doodstraf."

Economische schade

Een dier kan ook economische schade veroorzaken. Denk aan een misoogst door vraatzucht van slakken, kevers, sprinkhanen of rupsen. Dan is het onmogelijk om een individueel dier te berechten, dus wordt het hele diersoort voor de rechter gesleept. "Het idee dat werd opgelegd is dat ze moesten worden verbannen", vertelt Gielen. "Als zij dat niet deden, had de eigenaar het recht om die beesten te vermoorden."