Nederlandse waterkwaliteit is niet goed: wat is er aan te doen?

De Senerpont Domis is per 1 mei hoogleraar 'Smart Ecological Monitoring of Aquatic Systems', aan de Universiteit Twente. De aquatisch ecoloog gaat vanaf volgende week onderzoek doen naar 'slimme manieren' om de waterkwaliteit beter in kaart te brengen. In dat onderzoek focust zij zich op de biodiversiteit en het functioneren van water-ecosystemen.

Slimme technieken

Volgens De Senerpont Domis verandert de biologie van het zoete water steeds sneller. Dat heeft onder meer te maken met klimaatverandering, maar ook het uitspoelen van meststoffen en nieuwe verontreinigde stoffen in het milieu. Door die snelle verandering moeten we de waterkwaliteit anders gaan meten, aldus de aquatisch ecoloog. De Senerpont Domis gaat aan de slag met kunstmatige intelligentie, ofwel allerlei slimme technieken, zoals draadloze sensornetwerken en videotracking om de veranderende processen in het zoete water beter te kunnen meten.

Te veel fosfaat

Uit onderzoek van stichting Natuur en Milieu van vorig jaar blijkt dat slechts 17% van de sloten, vijvers en plassen in Nederland van goede kwaliteit is. In de rest is de biodiversiteit niet op orde en zitten bijvoorbeeld te veel voedingsstoffen als nitraat en fosfaat. Uit recent onderzoek van het RIVM naar onze drinkwaterbronnen blijkt dat meer dan de helft is vervuild met chemische stoffen.

In 2027 moet de waterkwaliteit in Europa een behoorlijk stuk zijn opgeknapt. Dat is afgesproken in de Kaderrichtlijn Water (KRW) van de EU. Volgens minister Harbers van Infrastructuur en Milieu voldoet het Nederlandse zoete water op dit moment vrijwel nergens aan die eisen.

Hoge concentraties stikstof

Recent is duidelijk geworden dat de depositie van stikstof niet alleen een probleem is voor de natuur op het land, maar ook voor de natuur in het water. Volgens het wetenschappelijke rapport dat is uitgevoerd onder de noemer 'Kennisimpuls Waterkwaliteit' gaan we de KRW-doelen in 2027 niet halen als de stikstofbelasting niet flink wordt teruggedrongen.

Uit het onderzoek blijkt dat hoge concentraties stikstof giftig kunnen zijn voor vissen. Verder kan de hoge stikstofbelasting zorgen dat bepaalde algensoorten welig gaan tieren, wat weer ten koste gaat van bepaalde waterplanten en van de soorten die van die planten afhankelijk zijn.