Jacht op ganzen nu ook in vroege voorjaar

Het nieuwe beleid is een onderdeel van het 'Ganzenplan' dat onlangs door de Provinciale Staten van Noord-Holland werd goedgekeurd. Uiteindelijk moet het plan worden gedragen door de provincies Noord- en Zuid-Holland, Utrecht, Zeeland en Flevoland.

Op de website van de betrokken faunabeheereenheden leggen de beheerders uit dat het een poging is om tot effectiever beheer te komen. Nu worden er in het najaar vele duizenden ganzen geschoten om de schade aan landbouwgewassen te beperken en de veiligheid van het vliegverkeer te waarborgen. Ook werden er duizenden eieren 'geprikt'. Maar volgend jaar lopen er gewoon weer net zo veel ganzen in het land. Het huidige beleid haalt dus niets uit, en dat moet veranderen, vinden de faunabeheereenheden.

Koppelafschot

De gedachte achter het nieuwe beleid is dat het effectiever is om een koppeltje ganzen te schieten voordat het een nest gaat bouwen. Op die manier wordt – zo hopen de beheerders – een hoop nieuwe aanwas voorkomen. Maar na het eerste jaar is er van enige afname nog geen sprake, vertelt ganzenkenner Bernard Spaans van de Vogelwerkgroep op Texel.

Ieder voorjaar telt Spaans met een tiental collega's alle ganzen op het eiland. Dit jaar waren er, net als de voorgaande vijftien lentes, ongeveer drie duizend grauwe ganzen. Bij de telling in maart worden vooral niet-broedende ganzen geteld. De broedvogels zitten tegen die tijd al veilig verstopt in de natuurgebieden.

Als het nieuwe beleid na één jaar al effect gehad zou hebben, was er wellicht ook al een daling gezien van het aantal niet-broedende grauwe ganzen van een jaar oud.

Draagkracht

Spaans is niet verbaasd dat de jacht niets uithaalt. "Van het prikken van eieren heeft de faunabeheereenheid zelf al gezegd dat dit niet werkt. Ook het schudden van eieren is vrij zinloos, en het koppelafschot gaat volgens mij ook niet werken. Je schudt of prikt nooit alle eieren en je schiet nooit alle koppeltjes. Als er minder eieren uitkomen, zal de overlevingskans van de overblijvers vervolgens alleen maar toenemen. Dat is een biologische wetmatigheid. Het enige dat de ganzenstand beperkt is de dichtheid en de draagkracht van een gebied. Zoveel beschikbaar voedsel er is, zoveel ganzen komen er."

Jagen in een kwetsbare tijd

Spaans is extra verbolgen over het feit dat de jacht plaatsvindt in een tijd en in gebieden waar nu ook kwetsbare soorten als de bruine kiekendief, de lepelaar of de roerdomp een plek proberen te veroveren. "Die gebieden zijn niet voor niets afgesloten voor het publiek. Dan helpt het niet als je er 's morgens vroeg met een hond en een geweer doorheen gaat."

Niet alleen boeren balen

Het chagrijn over met name het aantal grauwe ganzen in ons land leeft niet alleen onder boeren. Ook sommige natuurbeheerders balen van het groeiende aantal ganzen. De vogels eten bijvoorbeeld op grote schaal riet, waardoor weer andere vogels in de knel kunnen komen, zoals grote karekieten. Ook wordt beweerd dat er door de ganzen geen plek meer is voor broedende weidevogels.

"Maar dat 'probleem' moet je zeker niet overdrijven", vindt Spaans. "Hier op Texel broeden de weidevogels alleen nog op juist die plekken waar ook ganzen zitten. Ook gaan ganzen en riet hier op het eiland op verschillende plekken prima samen!"

Er is in de ogen van gepensioneerd ganzenonderzoeker Spaans dan ook maar één goede oplossing: "Stop met het neerzetten van ganzen als een probleem. Stop de energie die er nu aan jacht wordt besteed in het weghouden van de ganzen van kwetsbare gewassen. Maar voor de rest krijgen we de natuur die we verdienen. En met veel eiwitrijke, monotone graslanden zijn dat ook veel ganzen."