Kabinet komt vanmiddag met nieuwe stikstofplannen: ‘Familiebedrijven kijken met angst en beven’

“Deze dag is best spannend”, vertelt voorzitter van Nederland Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) Roy Meijer in het NOS Radio 1 Journaal. “Er komen twee belangrijke brieven uit. Een perspectiefbrief van Staghouwer over wat boeren wel kunnen doen en de brief van Van der Wal wat laat zien wat niet kan. De vraag is: waar zit de evenwicht tussen. Wij zijn wel heel gespannen.”

Duidelijkheid

Meijer is wel blij dat er dan eindelijk duidelijkheid komt. “De vraag is: komt de duidelijkheid vandaag? Dat weten we pas straks na de ministerraad. Dus ja, we hebben allemaal getallen gehoord van zoveel procent reductie en over de gebieden ’t Groene Hart en de Peel. Leden van mij die daar wonen, maken zich ernstig zorgen. Zij vragen zich af of ze daar straks nog boer kunnen zijn, of moeten ze daar massaal stoppen? Dat zijn radicale keuzes”, vertelt hij. “Familiebedrijven kijken echt met angst en beven naar de brieven die de ministerraad zal sturen.”

Boer

“Hoeveel ruimte krijg je als boer nog om te blijven bestaan? Van de Wal heeft heel veel in de media gesproken over opkopen of onteigenen, maar veel minder over innovatie en uit eigen kracht en vakmanschap de reductie halen. Het is alleen maar opkopen of onteigenen, ja dan is het wel einde bedrijf. Vandaag is dus de vraag: hoeveel ruimte krijgt de tuin- en landbouw om te laten zien dat ze nog beter kunnen boeren met minder emissie.”

Meijer zelf is ook melkveehouder. “Wij wonen vlakbij een Natura 2000 gebied. Stel er wordt een kaartje gepubliceerd met daar moet gereduceerd worden, waar ligt ons bedrijf dan op dat kaartje en wat moeten wij dan reduceren? En vooral is het dan een ijzeren wet of betekent het dat provincies met andere plannen mogen komen? Dan kunnen we nog met de provincies om tafel om te kijken hoe we het nog praktischer en beter kunnen inrichten. Maar dat weten niet, dat zien we vandaag.”

Plannen

“Één ding is helder. We hebben als jonge boeren en tuinders plannen ingediend bij de ministeries. We moeten wel ervoor zorgen dat de kaders die Van der Wal gaat schetsen ervoor zorgt dat die plannen tot uitvoer kunnen komen. Daar maken we ons ook wel zorgen over”, legt Meijer uit. “Je kan wel heel veel plannen bedenken, maar als er in bepaalde gebieden bijna geen boeren overblijven, hebben de uitvoer van die plannen ook niet veel zin.”

Reduceren

Wat houden die eigen plannen in? Wat kunnen boeren nog doen? “Wij kunnen met nieuwe technieken, beter management, iets minder eiwit in het voer heel veel stikstof reduceren. Daar hebben we wel wat hulp voor nodig van de overheid, want het is niet gratis. Het moet wel betaald worden”, vertelt Meijer.

“Als het gaat om water kunnen we met een iets andere aanpak, ook door wat ruimte te krijgen in regelgeving, stappen zetten op het gebied van waterkwaliteit. Misschien nog wel beter en sneller nodig dan de overheid zelf. We hebben wel van hun nodig dat ze in ons investeren en we hebben wat regelruimte nodig, zodat we volgens de wet extra stappen kunnen zetten. Dat kan alleen als er in en gebied wel boeren nog zijn die de stappen kunnen zetten. Zijn die er niet? Dan heeft dat effect op die boeren, omgeving, keten die erachter hangt en dus ook op de slagkracht om de reductie te realiseren.”