Hiervoor gebruikt een vogel sigarettenpeuken

Ze gebruiken niet alleen verschillende materialen om het nest te bouwen, ook vind je onder de vogelsoorten verscheidene bouwstijlen. Voor zijn boek Nest bestudeert en fotografeert Lars Soerink vogelnesten. In Vroege Vogels vertelt hij hoe ingenieus die zijn gebouwd.

Eieren en kuikens moeten warm blijven en de nesten moeten optimaal beschermd worden tegen regen en wind. Een hele opgave misschien, maar vogels blijken dat ontzettend goed te kunnen.

Met takken, bladeren en allerlei soorten afval zoals plastic of visnetten bouwen zij hun nesten. Verschillende vogels hebben verschillende bouwstijlen en dus ook hele andere nesten, weet Soerink te vertellen.

Nest van ijzerdraad of met sigarettenpeuken

Zo maakte een sterke huismus het wel heel bont. Soerink: "In een hangar van de Britse luchtmacht RAF bouwde de mus een nest van ijzerdraad". En, Jan-van-Genten maken hun nest oorspronkelijk met zeewier, tegenwoordig is dat uitzonderlijk en zie je vooral resten van visnetten als nestmateriaal.

Bij diverse holenbroeders zijn sigarettenpeuken in het nest gevonden. Soerink: "Zo hebben ze het minste last van nestparasieten; nicotine uit de sigarettenpeuken weert ze. Bij vinken zie je dat ze vroeger vooral dierenhaar gebruikten om hun nesten mee aan te kleden, en nu vinden we steeds vaker strotouwtjes".

Menselijk materiaal

Dat menselijk materiaal is natuurlijk niet alleen maar goed voor de vogels. Soerink: "Wat ik confronterend vind is dat je door nesten te bestuderen ziet, dat veel vogels menselijk nestmateriaal gebruiken. Van plastic, tot touw, tot krantenresten. Je vind het wereldwijd terug".

"Aan de ene kant zegt dat iets over de impact van de mens, aan de andere kant zegt het iets over de flexibiliteit van vogels. Zeker de huismus, dat is echt een cultuurvolger. Maar gaat niet altijd goed natuurlijk, denk aan Jan-van-Genten die verstrikt raken in visnetten."

Web en mos

Sommige kolibries bekleden de buitenkant van hun nest met spinnenwebben. Zo verstevigen ze het nest. Maar, ze mogen niet verstrikt raken in het web van de spin. "Er zijn namelijk spinnen die wel een kolibrie lusten", zegt Soerink, "met gevaar voor eigen leven doen ze dit. Ze boetseren die stukjes web met mos, op een briljante manier."

Maar ook vinken kunnen er wat van. Zij bekleden de binnenkant van het nest. Daarvan maken ze een soort moskom waarover ze paardenhaar leggen: net een zacht matras. "Het is goed ademend, heeft een perfecte waterafvoer en zorgt voor thermische isolatie."

Vogelarchitectuurprijs

En wie wint dan de vogelarchitectuurprijs? "Dan denk ik aan de wielewaal. Die bouwt een strak robuust nest. Maar, qua schoonheid, de buidelmees. Hangend in een vilte cocon, gebruik makend van het pluis van de lisdodde."

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.