Hoe kun je beter leren luisteren? 'Uit gesprekken blijft slechts 25% hangen'

"Je denkt misschien net als ik dat je goed kunt luisteren", begint Rolvink Couzy. "Maar in de praktijk valt dat vaak behoorlijk tegen." Kan ze het zelf wel? "Niet per se. Luisteren is gewoon ontzettend lastig. Ik denk dat we dat we gewoon allemaal eigenlijk best wel slechte luisteraars zijn."

'We luisteren niet met onze oren'

Volgens Rolvink Couzy is luisteren één van de meest onderschatte vaardigheden. "We luisteren niet met onze oren, maar met ons brein", legt ze uit. Wat iemand zegt, wordt direct gefilterd door onze eigen ervaringen, angsten en aannames. Dat zorgt ervoor dat we vaak meer met onszelf bezig zijn dan met de ander. Ze geeft een voorbeeld uit haar privéleven: "Toen mijn zoon enthousiast belde vanuit Costa Rica, vertelde hij over zijn avonturen: 'We gaan een natuurpark in, fantastisch, auto gehuurd!'" Maar haar moederbrein sloeg direct aan. "Ik dacht alleen maar: je bent 18! Wie gaat er rijden, hoe zit het met de verzekering? Ik luisterde niet meer naar zijn verhaal."

Slechts 25% blijft hangen

En dat slechte luisteren blijft niet zonder gevolgen. Onderzoek laat zien dat we gemiddeld maar 25% onthouden van wat we horen. "Dat is schrikbarend weinig", zegt Rolvink Couzy. "En in sommige situaties kan dat gevaarlijk zijn, zoals wanneer een arts belangrijke informatie mist in een gesprek met een patiënt."

Luisteren in het bedrijfsleven

Ook in het bedrijfsleven blijkt goed luisteren heel belangrijk. Rolvink Couzy noemt Satya Nadella, CEO van Microsoft, als inspirerend voorbeeld. "Toen hij begon, deed hij iets bijzonders: hij ging luisteren. In tegenstelling tot zijn voorganger Steve Ballmer, die vooral zond, stelde Nadella vragen en luisterde oprecht naar de mensen om hem heen." Die houding heeft volgens haar bijgedragen aan het enorme succes van Microsoft in de afgelopen jaren, waar de beurswaarde vertienvoudigde.

Wat houdt ons tegen?

Waarom lukt goed luisteren dan zo moeilijk? Rolvink Couzy noemt drie oorzaken: "Ons brein denkt te snel. We denken vier keer sneller dan we praten, waardoor we afdwalen. Daarnaast zit ons ego in de weg. Zeker leidinggevenden voelen vaak de druk om zelf aan het woord te zijn. En nummer drie: we hebben het te druk. In de hectiek van alledag is er weinig ruimte voor echte aandacht.

Hoe luister je beter?

Rolvink Couzy is de eerste om toe te geven dat zij ook geen perfecte luisteraar is. "Als leidinggevende had ik veel nieuwsgieriger kunnen zijn, meer tijd kunnen nemen, en mijn oordeel beter kunnen parkeren." In plaats van oordelen paraat te hebben, had ze vaker de vraag kunnen stellen: Wat zit hierachter? Goed luisteren is lastig, maar het is te leren, benadrukt Rolvink Couzy. "Aandacht voor de ander is belangrijk. De tijd nemen ook, maar ook door je bewust te zijn van je eigen breinreacties, door écht nieuwsgierig te zijn. En door vaker even je oordeel uit te stellen, ook als je weet dat iemand een andere politieke voorkeur heeft bijvoorbeeld."