Grote ongelijkheid inkomenssteun per gemeente: 'Stop met die bijstandsbingo'

In de ene gemeente heb je wel recht op inkomenssteun, bij de andere niet. Het verschil is groot en onwenselijk, meldt Nibud. Waar je woont, bepaalt dus hoeveel toeslag je kunt ontvangen. Daarmee heeft de rol van gemeenten bij het ondersteunen van mensen op of rond het sociaal minimum onbedoeld geleid tot meer ongelijkheid.

Vergoedingen

Naast landelijke toeslagen kunnen mensen toeslagen ontvangen van gemeenten, zoals een energietoeslag of vergoedingen om sportkleding voor kinderen te kopen. "Gemeenten hebben er enige vrijheid in hoe ze die gelden verdelen", licht Cora van Horssen, hoofd Kennis bij Nibud, toe. "We zien dat de meeste gemeenten ongeveer dezelfde dingen doen."

'Nood aan de man'

Maar het is "ingewikkeld" voor de inwoners. "Voor iedereen zou in iedere situatie dezelfde voorwaarden moeten gelden", zegt Van Horssen. Den Haag zou dat moeten kunnen garanderen en een basis moeten kunnen stellen. Lotte Meerhoff van het Armoedefonds meldt dat er steeds meer mensen aankloppen voor hulp. "Er is nood aan de man."

Bijstandsbingo

"We zien dat er een toenemende druk is op lokale hulporganisaties", gaat Meerhoff verder. "Zorg ervoor dat het sociale minimum genoeg is om rond te komen in je levensonderhoud, daar kan Den Haag in voorzien." Sociaal ondernemer Ralf Embrechts stelt dat het verschil afhankelijk is van waar je "wieg" staat. "Het is zo ongeveer een bijstandsbingo geworden."

Regelingencircus

"Lokale regelingen aanvragen, ga dat maar eens doen met de stress die armoede levert", gaat Embrechts verder. Bovendien is de oplossing, namelijk het verhogen van de bijstand, volgens Embrechts eenvoudig door te voeren. "Die regelingencircus moeten we niet meer doen. Den Haag is aan zet. Dan kunnen de gemeenten doen waar ze goed in zijn."

Maatwerk

Marianne van der Sloot, woordvoerder bij Vereniging van Nederlandse Gemeenten en wethouder in Den Bosch, onderstreept Embrechts' idee. "De basis moet toereikend zijn en dat is aan de Rijksoverheid." Ook Erik de Vries, wethouder armoedebeleid in Helmond, stelt dat er een betere basis moet worden gesteld vanuit Den Haag. "Laat het Rijk de basis garanderen, dan doen wij het maatwerk."

'Eenvoudiger en beter'

"We willen mensen minder afhankelijk maken van die regelingen. Dat kan door zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen, maar ook werken lonender maken", reageert Jurgen Nobel, staatssecretaris Participatie en Integratie (VVD). Het systeem moet "eenvoudiger en beter", gaat Nobel verder. "Het zou vervelend zijn als Den Haag zulke strenge regels opstelt dat er geen maatwerk meer gegeven kan worden aan inwoners." In het voorjaar van 2025 presenteert Nobel het programma voor het bestaansminimum in Den Haag.