Keert de Gouden Koets ooit nog terug? 'Discussie gaat alle kanten uit'

"We kunnen het verleden niet herschrijven. We kunnen wel samen proberen ermee in het reine te komen. Dat geldt ook voor het koloniale verleden.", zegt de koning. De koets staat nu nog tentoongesteld in het Amsterdam Museum.

De afgelopen jaren is een maatschappelijke discussie ontstaan over het omstreden zijpaneel Hulde der koloniën, dat velen tegenwoordig racistisch noemen. Dat zou het Nederlandse koloniale verleden verheerlijken. Critici meenden dat de koets om die reden niet langer gebruikt kan worden of dat het paneel vervangen zou moeten worden.

Annemarie de Wildt, schrijver van het boek De Gouden Koets en curator van het Amsterdam Museum, zegt in NOS Met het Oog op Morgen dat ze enigszins verrast was door het besluit van de koning. "Niet door de boodschap, maar door de timing. Het lag in de lijn der verwachting dat de koets voorlopig nog niet de weg op zou gaan, maar we hadden dit besluit pas in maart of april verwacht."

Wat opviel aan de boodschap van de koning was de onduidelijkheid over wanneer het rijtuig dan wel weer wordt ingezet. "De Gouden Koets zal pas weer kunnen rijden als Nederland daar klaar voor is. En dat is nu niet het geval", sprak Willem-Alexander.

Volgens De Wildt zit er "een zekere voorzichtigheid in die wat cryptische uitspraak". "Ik maak daaruit op dat er bereidheid is om het gesprek over het koloniale verleden aan te gaan en te koppelen aan de discussie over discriminatie nu."

Veel verschillende meningen over koets

De schrijfster heeft de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar wat mensen vinden wat er met de Gouden Koets moet gebeuren. Ze merkt dat het onderwerp in het hele land wel leeft. "We hebben gepraat met veel mensen. Het waren vaak geen ja/nee-gesprekken, maar het ging alle kanten uit."

"Soms zeggen mensen: 'De koets moet blijven rijden, want het is een traditie die we ons niet moeten laten afpakken.' Anderen zeggen weer: 'Zet hem in een museum, want daar kun je het verhaal mooi vertellen in de juiste context." De meningen verschillen dus heel erg, maar de discussie gaat niet alleen over het zijpaneel.

"Het gaat soms ook over de protserigheid: hoe eerlijk is Nederland aan dat goud van de koets gekomen? Het is dus een heel genuanceerde discussie en het is allemaal heel lastig. Het is dan ook moeilijk aan te wijzen wanneer Nederland er weer klaar voor is om de koning in de koets te zien. Dat gaat best wel even duren, denk ik."

Tentoonstelling wordt corona-proof

De Gouden Koets is op dit moment te zien in het Amsterdam Museum. Alhoewel, vanwege corona mogen mensen de tentoonstelling niet bezoeken, maar De Wildt heeft daar een oplossing voor. De koets wordt vanaf dit weekend op de binnenplaats van het museum neergezet. Daar mogen mensen veilig op afstand een rondje om de koets komen lopen.

Tot eind februari mag het museum de Gouden Koets tentoonstellen. Daarna gaat hij weer terug naar de koninklijke stallen. Maar het Amsterdam Museum hoopt het rijtuig ook na februari nog aan het publiek te mogen tonen.