Is de overheid te bang haar fouten toe te geven?
- Nieuws
- Is de overheid te bang haar fouten toe te geven?
Hoe goed werkt de WOB? Hoe gaat het met de afspraken tussen de pers en de overheid? En zijn klokkenluiders noodzakelijk om de waarheid boven tafel te krijgen? In Kunststof praten onderzoeksjournalisten Huib Modderkolk, Bas Haan en Pieter Klein over de relatie tussen de overheid en de pers.
Video niet beschikbaar
Spreekverbod voor ambtenaren
Ambtenaren van de overheid mogen niet met de pers praten. Zo kan een ambtenaar van de gemeente die een journalist van informatie voorziet, worden ontslagen. Klokkenluiders binnen ministeries kunnen worden vervolgd door de overheid. De overheid staat enerzijds garant om de democratische rechtsorde te bewaken, maar aan de andere kant lijkt zij informatie weg te houden bij journalisten.
Zeker in een tijdperk waarin meer van de politiek wordt verwacht, zie je eigenlijk uitsluitend verkramping, angst.
Bas Haan reageert: "De afgelopen decennia zijn de voorlichtingsapparaten van de overheid steeds meer uitgegroeid tot een beschermingsmachinatie van bewindspersonen. Ze zijn ervoor bedoeld om voor te lichten, om feiten naar buiten te brengen. Als het beschermen van de bewindspersoon het hoofddoel is, in plaats van voor te lichten en feiten te brengen, dan heb je al een ontzettend groot probleem."
"Het lijkt op angst", vult Huib Modderkolk aan. "Angst dat jouw minister of jouw ministerie slecht in het nieuws komt. Het is bijna het ministerie als bedrijf runnen. Dus zorgen dat jouw ministerie altijd goed naar buiten komt. En dus is er angst dat als jij met mensen praat, het slecht afloopt."
Problemen bij overheidsinstanties
Pieter Klein: "In heel veel uitvoeringsorganisaties zijn er problemen. En veel van die problemen zijn te wijten aan of beleid of de bezuinigingen van afgelopen jaren. De overheid wil dat niet erkennen, want de overheid geeft fouten niet toe. Die overheid wordt gedragen door coalities, dat maakt het sowieso al lastiger om fouten toe te geven. Zeker in een tijdperk waarin meer van de politiek wordt verwacht, zie je eigenlijk uitsluitend verkramping, angst. Dat leidt ertoe dat als er een fout wordt gemaakt, men liever wegkijkt, het niet wil toegeven of het gaat afdekken. Daar begint het te schuren. Daar begint het ongenoegen. Daar begint de spanning tussen pers en politiek."
Er zijn een aantal fundamentele pijlers in onze samenleving en daar gaat het ontzettend mis
Bas Haan: "Er zijn een aantal fundamentele pijlers in onze samenleving; de strafrechtketen, de belastingdienst, defensie, het UWV en daar gaat het ontzettend mis. Daar is het in sommige gevallen geen vijf voor twaalf meer, daar is het allang borreltijd. Op het moment dat je als overheid een brakke of misschien wel bijna failliete organisatie toch probeert te verkopen als goed functionerend en niet de fouten wil erkennen, dan gaat de betonrot verder en wordt het niet opgelost."
Gerelateerd
