'Armoede is veel meer dan weinig geld hebben'

In Nederland groeien 221 duizend kinderen op in armoede. "En dat zijn er 221 duizend te veel in zo’n rijk land als Nederland", vindt Wiersma. Bij armoede denk je al snel aan geld en middelen. Kan je bijvoorbeeld een fiets betalen en kunnen je kinderen mee met een schoolreisje. "Maar armoede gooit veel langere schaduwen vooruit", zegt de directeur. "Want uiteindelijk gaat armoede over kansenarmoede. Het gaat over onbewust in een hele kleine wereld terechtkomen met weinig mensen die je kunnen helpen en weinig mogelijkheden om de wereld en jezelf te ontdekken." Dat is volgens Wiersma echt de grote schade van armoede bij jongeren.

Kleinere wereld

Als je jong bent, ontdek je wie je bent en wat je wil. Aan je ervaringen en ontmoetingen ga je je toekomst vormgeven. Die ervaringen en ontmoetingen missen jongeren die in armoede opgroeien heel vaak. Hun wereld is kleiner. En daar zit volgens Wiersma de pijn. "Het missen van de kansen om je te ontwikkelen en je talenten in te zetten."

Studente Fadis is zelf opgegroeid in armoede. "Ik groeide op in een zogenoemde achterstandswijk met veel dezelfde mensen en dezelfde cultuur en ervaringen. Wat mij tot bloei heeft geholpen, is dat ik andere culturen ben gaan ontdekken en dat ik mensen uit een andere omgeving heb ontmoet." Toen ze op haar 14e ging hockeyen, was dat voor haar een verrijking omdat ze in contact kwam met mensen van buiten haar wijk. Mensen die niet in een achterstandswijk opgroeiden. Het missen van die ontmoetingen brengen volgens de studente veel meer teweeg dan alleen geen financiële middelen te hebben. "Het is belangrijk dat jongeren opgroeien met kansen en een goed netwerk."

Uitsluiting

Veel jongeren schamen zich ook voor hun thuissituatie, maar er zijn ook jongeren die zich niet realiseren dat ze in een kansarme omgeving leven. "Puur omdat ze niet beter weten", vertelt Wiersma. De jongeren die zich bewust zijn van hun situatie, schamen zich en zijn bang om buitengesloten te worden. "Als je het gevoel hebt dat je kleding niet goed genoeg is omdat je steeds weer dezelfde kleding draagt, ben je bang dat mensen dat zien en je buiten gaan sluiten omdat je niet elke dag een schone trui aanhebt", legt de directeur uit.

De kern van armoede is volgens Wiersma ook uitsluiting. "Uitsluiting omdat je dingen niet kan, uitsluiting van kansen en eigenlijk ook uitsluiting van een goede toekomst." Het is volgens haar dan ook een hindernisbaan om vanuit armoede de kans te krijgen en je talenten in te zetten. "Wij als samenleving hebben de taak om die hindernissen zoveel mogelijk weg te nemen. De beste en slimste kinderen halen het, maar er zijn ook een heleboel kinderen die net iets minder slim zijn of net iets minder zich kunnen inzetten. Die kinderen verdienen ook gewoon een opleiding en een baan", vertelt Wiersma. "Op dit moment zie je dat alleen de slimste mensen het maken, en dat is niet goed genoeg."

Fadis vindt dat we als samenleving ook moet zorgen dat de kinderen die in armoede leven, ook andere plekken gaan ontdekken. "Heel veel van die jongeren zijn nog nooit in een museum geweest, terwijl dat wel een verrijking is voor je ontwikkeling."

Investeren in onderwijs

Om te zorgen dat ieder kind, arm of rijk, evenveel kansen krijgt in de samenleving moet er volgens Wiersma meer geïnvesteerd worden in onderwijs. "Niet zo’n grote zak geld en maak het maar op in twee jaar. Maar structureel." Daarnaast vindt ze dat er ook sociale ondersteuning op de scholen moeten komen van bijvoorbeeld een maatschappelijk werker. "Want de docenten in de armste wijken dragen een dubbele uitdaging. Aan de ene kant jongeren leren lezen en schrijven en tegelijk jongeren ondersteunen met soms hele moeilijke thuissituaties."