Discussie over religieuze symbolen bij boa's: neutraliteit of vrijheid van geloof?

Vanaf 2025 mogen in Den Haag boa's religieuze symbolen, zoals een hoofddoek, keppeltje of kruis, dragen bij hun uniform. Het voorstel hiervoor werd een jaar geleden ingediend door Butt en met een ruime meerderheid aangenomen in de Haagse gemeenteraad. Een duidelijk signaal, stelt Butt: "Het is triest dat we in Nederland een motie moeten indienen om een recht te waarborgen dat een grondrecht is voor iedereen."

Landelijk beleid

Landelijk wordt er anders gedacht over religieuze uitingen bij overheidsambtenaren. Voor politie-agenten, die vallen onder de Rijksoverheid, is het dragen van deze symbolen al verboden. De boa's vallen onder de gemeenteraad en dus zijn die regels anders. Volgens VVD-Kamerlid Michon is het van belang dat er wel duidelijke eisen worden gesteld aan het uniform. "Boa's hebben gezag op straat en zijn verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Hun uniform moet dit gezag uitstralen en daar hoort neutraliteit bij." Ze ziet hierbij geen uitzondering voor boa's, maar die groep ambtenaren valt onder het gezag van de gemeenteraad.

"Gelukkig leven wij in Nederland in een democratische rechtsstaat, dus is wat de minister zegt is niet meteen wet", zegt Butt. Ze betoogt dat er geen noodzaak is om religieuze symbolen te verbieden. "Wat is neutraliteit überhaupt? Het gaat erom hoe je je gedraagt en of je professioneel bent. Dat heeft niets te maken met het dragen van een hoofddoek of keppel," zegt ze. "Wij willen dat boa’s de mogelijkheid hebben om hun geloof te uiten. Beperkingen daarop zijn niet nodig en hebben geen meerwaarde."

Wie bepaalt wat?

De discussie raakt aan de vraag wie verantwoordelijk is voor het beleid rond boa's. Michon wijst erop dat alle bevoegdheden van boa’s door de minister worden bepaald en toegekend, inclusief de regels voor het uniform. De Rijksoverheid wil dus ook besluiten nemen over de boa's, terwijl zij eigenlijk onder de lokale democratie vallen.

Butt betwijfelt dit en stelt dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) een modeluniform vaststelt, en dat ze de gemeenten zelf laten bepalen of religieuze uitingen zijn toegestaan. "Ook hier wordt heel duidelijk een signaal afgegeven", benadrukt ze. "Op het moment dat er dan alsnog landelijk wordt gezegd: 'wij gaan daar tegenin en wij bepalen het', dan vraag ik me af waar dat op gebaseerd is." Landelijke inmenging in deze kwestie noemt ze 'ondermijning van de lokale democratie: "Het rijk kan niet zomaar ingrijpen bij medewerkers die niet onder haar bevoegdheid vallen."

Nieuwe wet

Volgens Michon komt er een landelijke wet die religieuze uitingen bij boa's verbiedt, en zal die wet vanaf volgend jaar ingaan. Butt noemt dit een inbreuk op de grondrechten. "Als de overheid wil ingrijpen, moet daar een zeer goede uitleg voor zijn."