Er is geen reden tot paniek: we kunnen de wereld prima voeden

"Ik heb weinig vrienden bij het CDA, die het status quo willen behouden, en ik heb weinig vrienden bij GroenLinks die zeggen: 'We moeten naar die natuurinclusieve landbouw'", zegt moleculair bioloog Hidde Boersma. "Dus we zitten daar een beetje tussenin."

Kernenergie, urbanisatie, intensieve landbouw en ruimte voor de natuur

Met 'we' bedoelt Boersma ecomodernisten als hij zelf, die geloven dat verdere modernisering van de maatschappij zorgt voor het vergroten van duurzaamheid. "Wat zij zeggen is 'we hebben een groot probleem met ecologie en biodiversiteit, maar de oplossing zit niet in het klassieke verhaal'. Wij zeggen: 'Wij moeten zoveel mogelijk menselijke activiteiten clusteren en samenballen op weinig ruimte. Dus wij pleiten heel erg voor kernenergie, want dat heeft de hoogste energie per oppervlakte, intensieve landbouw om ruimte te maken voor de natuur, en urbanisatie, zodat we met z'n allen op elkaar gaan wonen."

Het levert volgens Boersma voldoende op om 9 miljard mensen te voeden. En dan houden we ook nog ruimte over, betoogt hij. "Als je in Europa alle landbouw zou clusteren in de meest vruchtbare delen, dan kunnen we driekwart van het areaal nu natuur van maken." Want de huidige inrichting, maar ook de oplossingen uit progressieve hoek eisen ruimte, terwijl juist daaraan een steeds groter gebrek is. "Biologische landbouw vraagt meer ruimte. Je gebruikt veel minder hulpmiddelen, geen kunstmest, geen genetisch gemodificeerde zaden, waardoor het onvermijdelijk is dat er opbrengst verloren gaat."

'Kleinschaligheid is een statussymbool'

Een veelgehoorde oplossing tegen de huidige intensieve landbouw is teruggaan naar kleinschaligheid. Boersma wijst dit met kracht af. "Een statussymbool, dat hele idee van lokaal en dichtbij." Maar als je het gaat uitzoeken is niks ervan duurzaam. Het is een soort symbool van 'ik sta boven de massa'."

Bijkomend probleem volgens Boersma is dat politiek links gentech associeert met het grootkapitaal, met Monsanto, de intensieve landbouw, met bestrijdingsmiddelen. "Dus zij kijken niet naar de technologie an sich, ze kijken ook niet per project. Ik ben in Bangladesh geweest waar genetische modificatie wordt ingezet om arme boeren te helpen. Maar omdat het geassocieerd wordt met het grootkapitaal, willen zij er niks mee te maken hebben."

Minderen met vlees

Stoppen, of in ieder geval minderen met vleeseten is volgens Boersma wel hard nodig, want het is niet heel efficiënt. "Van alle landbouwgrond is 70 procent in gebruik om of vee te houden, dan wel om voer te produceren voor dat vee. Dat kan wat mij betreft best wat minder. Het vlees dat we produceren zal op een intensieve manier moeten gebeuren. Voor een optimaal landbouwgebruik blijft wel vee nodig. Op onze veeweides groeit niets anders dan gras. En er zijn gebieden op de wereld, zoals savannes, waar veeteelt de beste manier is om je voedsel te produceren. We moeten niet allemaal vegetariër worden, maar het moet wel echt minder dan in Nederland."

De oplossing, geeft Boersma toe, is misschien niet de mooiste, met grote stedelijke concentratie en agrarische industrieterreinen. Maar het is kiezen of delen, vindt hij. "We willen én een mooi landschap met extensieve landbouw, en we willen ook biodiversiteit. Volgens mij vergeten heel veel groenen dat er een soort trade-of is. Concentratie van steden en agrarische industrieterreinen leveren daarentegen wat Boersma betreft wel veel ruimte voor echte natuur op. "Er zit nog zo'n gat tussen wat er mogelijk is en wat we nu halen."