Nederland is onvoldoende alert op sabotagerisico's van militair netwerk

Het gaat om een glasvezelnetwerk dat de communicatie faciliteert binnen defensie en andere overheidsdiensten zoals de Tweede Kamer en de hulpdiensten. Dat communicatienetwerk, genaamd Armed Forces Integrated Network (Nafin), had eerder dit jaar een grote storing op 28 augustus. Toen lag het vliegverkeer plat op luchthaven Eindhoven Airport.

Kwetsbaarheid

Het netwerk zou 24 uur per dag en 7 dagen per week moeten werken, maar dat is dus niet zo volgens het onderzoek. Politiek redacteur Hatixhe Raba: "Allereerst zit de kwetsbaarheid in de stabiliteit van het netwerk." Ze noemt als voorbeeld dat de Belastingdienst veel data nodig had van het systeem. Hierdoor lag het communicatienetwerk van defensie eruit. Raba: "Defensie kon niet meer communiceren met militaire vliegtuigen die in de lucht vlogen." Wat het netwerk ook kwetsbaar maakt, is de fysieke beveiliging. "De Rekenkamer kreeg heel makkelijk toegang tot fysieke ruimtes van defensie."

Onderzoeker van de Algemene Rekenkamer, Ewout Irrgang, noemt een voorbeeld: "We hebben een aantal pogingen gedaan om bij belangrijke onderdelen van het netwerk te komen, bijvoorbeeld netwerkkasten. Daar zijn we in alle gevallen in geslaagd. We kregen ook sleutels mee, terwijl dat eigenlijk niet had gemoeten." Volgens Irrgang is er onvoldoende besef van de gespannen geopolitieke situatie en dat leidt tot onvoldoende weerbaarheid en alertheid bij het defensiepersoneel.

Risico's

De gevolgen van dit kwetsbare netwerk zijn groot, voor zowel binnenlandse zaken als buitenlandse. Hatixhe Raba: "Het heeft gevolgen zoals dat hulpdiensten niet meer met elkaar kunnen communiceren, maar daarnaast ook is het kwetsbaar voor statelijke actoren. Denk dan bijvoorbeeld aan Rusland en China. Die kunnen dit systeem aanvallen. Het gaat dan om beveiligde informatie in handen krijgen. Spionage en sabotage liggen op de loer."

Oplossing

Staatssecretaris Gijs Tuinman wil van dit onderzoek leren: "Dit rapport van de Rekenkamer laat precies zien waar de gevoeligheden zitten." Raba betwijfelt of het probleem snel opgelost gaat worden: "In 2022 en in 2023 waarschuwde de Algemene Rekenkamer precies voor dezelfde veiligheidsrisico's en dat heeft tot nu toe nog niet echt geholpen."