Depressieklachten bij ouderen vaak te laat ontdekt

"De gevolgen zijn velerlei", zegt ouderenpsychiater Didi Rhebergen in het NOS Radio 1 Journaal. "Het is niet alleen naar voor degene die depressief is, maar het is ook zo dat mantelzorgers, partners en kinderen heel machteloos zijn, het niet begrijpen. Wat is er aan de hand? Het is ook zo dat het grote druk geeft op de zorg. Die druk is al heel groot. Ouderen met depressies presenteren zich vaker bij de huisarts, eerste hulp, krijgen vaak lichamelijke ziektes. Het is een heel groot pakket wat er aan vast zit."

Diagnose te laat

Als ouderen met depressies zich vaker presenteren bij zorginstellingen, hoe kan het dan dat vaak te laat de diagnose wordt gesteld? "Het heeft met een paar dingen te maken denk ik. Mensen schrijven het vaak toe aan de leeftijd", vertelt Rhebergen. "Op het moment dat je vader zich meer terugtrekt, niet meer naar de bridgeclub gaat, denk je: ouderen zijn vaak minder actief. Je gaat het verklaren."

Depressie presenteert zich ook anders in ouderen. "Ze krijgen vaak lichamelijke aandoeningen. Pijn, slapeloosheid of concentratieproblemen. Dan lijkt het meer op lichamelijke aandoeningen. Dan is het best een klus om het te herkennen."

Grootte

Omdat het zich anders presenteert, is het lastig om vast te stellen hoe groot de groep nu werkelijk is. "In onderzoek heb je er methodes voor. Dat je dat met screeningsinstrumenten het goed bekijkt. Het is natuurlijk ook een risico dat je over rapportage hebt, maar als je goed gaat analyseren: wat zijn de klachten? Dan zijn dit toch hele grote aantallen die dan inderdaad depressieve klachten zijn en waar we ook wat aan kunnen doen."

75-plus

"Iedereen in zijn leven heeft kans op een depressie. Als je ouder wordt, komen daar een aantal factoren bij, die bekende risicofactoren zijn. Bijvoorbeeld een lichamelijke aandoening, dan loop je het risico om een depressie te ontwikkelen. Ook het verlies van naasten. Dat komt natuurlijk vaker voor op oudere leeftijd. Eenzaamheid, dat is een hele belangrijke. 1 op de 4 ouderen is eenzaam. Het is een ophoping van risicofactoren in die levensfase."

Behandelen

"Ik denk dat het heel belangrijk is om met elkaar de factoren, waar we wat aan kunnen doen, preventief aan te pakken. Maar het is ook zo dat we niet moeten vergeten dat ouderen ook goed te behandelen zijn met psychotherapie. Soms heb je het idee: iemand heeft al zijn leven lang in een bepaald patroon geleefd, dat is heel hardnekkig. Dat is moeilijk te veranderen. Maar dat is niet zo. Therapie kan ook heel goed werken voor ouderen. Medicatie ook. Als we een depressie bij ouderen vinden, moet je hem ook gaan behandelen."

"Het allerbeste is natuurlijk voorkomen, dus de eenzaamheid aanpakken en met elkaar op elkaar letten."