'Transpersonen kunnen voor sommige hulpvragen beter terecht bij de huisarts'

"Dat zijn bijvoorbeeld vragen die adolescenten, jongeren, hebben die worstelen met hun genderidentiteit, maar eigenlijk nog niet weten of ze überhaupt hormonen of een geslachtsoperatie willen. Zo ver zijn ze nog niet. Dus een beetje in die explorerende fase", vertelt huisarts en seksuoloog Peter Leusink in Nieuws en Co. "Er zijn ook transvrouwen die in afwachting van hun indicatie in een medisch centrum alvast logopedie willen hebben om hun stem te verhogen. Sommige transmannen hebben een hekel aan hun menstruatie, als huisarts zou je en bepaalde vorm van anticonceptie kunnen geven."

Huisarts

Jonge transpersonen zouden ook terecht kunnen bij de praktijkondersteuner als ze worstelen met hun mentale gezondheid. "Vragen over een kinderwens in de toekomst, zou de huisarts over kunnen raadgeven", vertelt Leusink. "Eigenlijk gewoon huisartsdingen waarbij de huisarts niet direct de reflex zou moeten hebben om iemand te verwijzen naar een academisch centrum en dan verder achterover leunen en denken: die vindt z’n weg wel."

Volgens Leusink verwijzen nu veel huisartsen transpersonen direct door naar een academisch centrum, terwijl ze vaak zelf aan de slag kunnen met zorgvragen. "Het is niet verwijtbaar, want zo heb ik het ook geleerd. Het is pas sinds een jaar of dat eigenlijk landelijk wordt gezegd: we gaan decentraliseren. We gaan die zorg verspreiden." De huisarts heeft zo een kennisachterstand opgelopen. "Je krijgt nu een transitie van de transgenderzorg en daarin moet je de huisartsen meenemen en leren hoe ze dat moeten doen. Dat kennen ze nog niet."

Hormoon en operatie

Volgens Leusink denken veel huisartsen dat de zorgvraag bij transpersonen al snel draait om hormoontherapie en geslachtsoperatie. "We weten nu pas dat er een spectrum is. De ene wil dit, de ander wil dat. Van dat klassieke binaire transgenderbeeld moeten we langzamerhand af. Dat laat onderzoek ook zien", zegt hij. "Het is deels beeldvorming en ook deels hoe huisartsen vroeger zijn opgeleid. Het zijn verouderde beelden die herzien moeten worden."

Huisartsen moeten goed ingelicht worden over de decentralisatie van genderzorg, zegt Leusink. "Dat ze ook weten dat ze meer kunnen doen als huisarts, niet als specialist." Daarvoor is scholing nodig.