Aandeelhouders: ambities Shell zijn niet Klimaatakkoord-proof

Mark van Baal van Follow This zegt dat Shell 'op ramkoers' ligt met het Parijse Klimaatakkoord. Het bedrijf doet veel te weinig om de uitstoot van CO2 naar beneden te brengen, vindt hij.

Shell heeft recent aangekondigd om de uitstoot in 2050 met 50 procent naar beneden te willen brengen. Niet alleen van de eigen activiteiten, maar ook die van klanten. Het bedrijf zegt niet meer te kunnen doen, omdat het zich anders isoleert van de samenleving en het contact met klanten verliest.

Kleinkinderen

Toch is dat lang niet genoeg, zegt Van Baal. "Dat is veel te weinig, omdat we in 2050 ongeveer op nul moeten zitten om 'Parijs' te halen. Shell gaat er eigenlijk van uit dat we de hele eeuw nog olie en gas nodig hebben. En dat onze kleinkinderen die CO2 wel weer uit de lucht gaan halen."

Dat laatste is iets waar ook klimaatwetenschappers rekening mee houden. Er wordt op dit moment wereldwijd te veel uitgestoten om de opwarming van de aarde te beperken tot 'ruim onder de 2 graden', zoals in Parijs is afgesproken in december 2015. Zelfs als we nu zo snel mogelijk de CO2-uitstoot terugbrengen, is het heel moeilijk om dit doel te bereiken.

Daarom is bedacht dat er later deze eeuw bomen en planten speciaal voor dit doel moeten worden aangeplant. Als je die vervolgens gebruikt om energie mee op te wekken, en je stopt de CO2 die daarbij vrijkomt onder de grond, haal je CO2 uit de atmosfeer. De bomen en planten hebben immers eerst die CO2 uit de lucht gehaald, omdat ze die nodig hebben om te kunnen groeien.

Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), de belangrijkste adviseur van de regering voor het klimaat, is het lovenswaardig dat Shell al serieus naar het klimaatprobleem kijkt, en verantwoordelijkheid neemt voor de uitstoot van zijn producten. Tegelijk zouden rijke landen en de energiesector wel meer moeten doen dan het wereldgemiddelde om aan Parijs te voldoen, zegt Detlef van Vuuren van het PBL.

Maar Shell wijst erop dat de methode om later deze eeuw de overtollige CO2 uit de atmosfeer te halen - dit wordt 'negatieve emissies' genoemd - in de meeste scenario's van de klimaatwetenschap zelf ook zit.

Het Planbureau erkent dit. Maar ook al houden wetenschappers ook rekening met het onder de grond stoppen van CO2 om het teveel aan broeikasgas weer uit de lucht te halen, toch zou je moeten proberen om dit zoveel mogelijk te beperken, vindt Van Vuuren. De wereldwijde hoeveelheid die voortvloeit uit doelstellingen zoals die van Shell is zeer groot.

Een derde van alle akkerbouwgrond

"Je hebt dan namelijk een heel groot gebied nodig om die bio-energie te gaan telen. Dan moet je denken aan misschien wel 10 tot 15 procent van de totale landbouwgrond of ongeveer een derde van alle akkerbouwgrond."

Van Vuuren wijst er daarom op dat het verstandig is de uitstoot op korte termijn zo snel mogelijk te reduceren, om zo de noodzaak van negatieve emissies te verminderen. "Je neemt anders gewoon risico's, want het gebruiken van landbouwgrond kan gevolgen hebben voor de voedselvoorziening of voor de natuur."

Gevaarlijk scenario

Van Baal is er nog uitgesprokener over: "Dat is een heel erg gevaarlijk, risicovol scenario, waarmee we de verantwoordelijkheid voor het stoppen van klimaatverandering bij onze kleinkinderen neerleggen. En dat vind ik eigenlijk het pijnlijkste van dit verhaal."

Shell wacht met een reactie tot na de aandeelhoudersvergadering.